Odpowiedzi na pytania Czytelników i Internautów z TCh numer 09/2012

Na co zwrócić uwagę, instalując dodatkowe ogrzewanie dla prosiąt w kojcu porodowym?

  Prosięta w porodówce potrzebują znacznie wyższej temperatury niż lochy. Zalecana temperatura dla prosiąt w pierwszych dniach życia wynosi 32-35°C, pod koniec pierwszego tygodnia może być obniżona do 27-30°C. Niestety, przy temperaturach powyżej 18-20°C lochy zjadają znacznie mniej paszy i pogarsza się ich wydajność mleczna.

  Aby zapewnić optymalne warunki zarówno dla loch, jak i prosiąt, producenci, utrzymując niższą temperaturę w całej porodówce, instalują w wydzielonej części każdego kojca porodowego dodatkowe ogrzewanie dla prosiąt. Najczęściej jest to proste zadaszenie z zamontowaną lampą promiennikową, czasami z dodatkowymi ściankami bocznymi. W praktyce spotkać można bardzo wiele różnych rozwiązań tego zadaszenia. Nie wnikając w konstrukcyjne szczegóły, spróbujmy zwrócić uwagę na najważniejsze funkcje i elementy tej konstrukcji.

Zalety zadaszenia z ogrzewaniem dla prosiąt:

• Prosięta przebywając pod zadaszeniem korzystają z ciepła dostarczanego przez promiennik i nie muszą wykorzystywać do ogrzania swego ciała składników energetycznych pochodzących z wypijanego mleka lub minimalnych rezerw własnego organizmu,
• Wyposażenie instalacji promiennika w termostat pozwala na utrzymywanie pod zadaszeniem stałej temperatury optymalnej dla prosiąt w danym okresie życia,
• Możliwość przebywania prosiąt w strefie z optymalną temperaturą nie zmusza je do ssania dodatkowych ilości mleka,
• Prosięta w pierwszych dniach życia nie potrafią wyjadać suchej paszy, a nawet jeśli są podejmowane próby podawania im takiej paszy, to już w żadnym przypadku nie zaspokoją głodu energetycznego wyjadając stosunkowo niewielkie ilości suchej paszy (głód energetyczny spowodowany wychłodzeniem organizmu prosiąt),
• Wydzielenie strefy cieplnej dla prosiąt obudowanej ściankami i przykrytej daszkiem chroni je przed niepożądanymi przeciągami,
• Wydzielenie zadaszonych stref ciepła dla prosiąt pozwala na obniżenie temperatury w całej porodówce, co jest pożądane dla utrzymania wysokiej laktacji u loch,
• Obniżenie temperatury w porodówce pobudza lochy do wyjadania większych porcji paszy,
• Wydzielenie w kojcu porodowym ogrzewanej strefy dla prosiąt zmniejsza ryzyko przyduszenia prosiąt przez lochę; prosięta mając w kojcu porodowym wydzieloną strefę ogrzewania nie są zmuszone do szukania ciepła pod ciałem lochy,
• Większa możliwość wyrównywania prosiąt w miotach, zwłaszcza zarządzanie prosiętami o niskiej masie ciała (kompletowanie wyrównanych miotów w pierwszych dniach po oproszeniu).

Niestety, zadaszenie wydzielonej strefy z podwyższoną temperaturą dla prosiąt stwarza też pewne kłopoty:

• Trudniejsza obsługa prosiąt chowających się pod zadaszeniem (gorsza obserwacja prosiąt i ich zachowania przez personel nadzorujący porodówkę, a przez to czasami opóźniona reakcja na różnego rodzaju problemy, zwłaszcza zdrowotne),
• Aby ułatwić szybką obserwację prosiąt w strefie ogrzewanej, niekiedy instalowane są proste podciągi linowe służące do unoszenia i opuszczania zadaszeń podczas przeglądu stada,
• Zainstalowane zadaszenia wymagają dodatkowej pracy związanej z ich naprawą i konserwacją,
• Konieczność poświęcenia dodatkowego czasu na mycie i dezynfekcję zadaszeń po wyprowadzeniu lochy i prosiąt z kojca porodowego.

Na co szczególnie należy zwrócić uwagę korzystając z ogrzewanego zadaszenia dla prosiąt w porodówce?

• Prawidłowo ustawiona temperatura pod zadaszeniem powoduje, że prosięta chętnie odpoczywają w strefie bezpośrednio pod promiennikiem; jeśli temperatura jest nieodpowiednia, prosięta przebywają poza strefą ogrzewania, czasami nawet na zewnątrz zadaszenia,
• Bardzo ważne jest zadbanie o to, aby podłoga kojca pod zadaszeniem była zawsze wyścielona suchym i czystym materiałem – zabrudzoną ściółkę należy natychmiast usuwać; do ścielenia można używać drobno pociętej słomy, ścinków papieru, drobnych wiórów drzewnych,
• Instalacja dodatkowych ścianek osłaniających zadaszoną strefę ogrzewaną pozwala ograniczyć ubytki ciepła (oszczędność kosztów ogrzewania), a także chroni prosięta przed ewentualnymi przeciągami,
• W celu bieżącej regulacji temperatury w zależności od zachowania się prosiąt i prawidłowej nastawy termostatu końcówka czujnika temperatury pod zadaszeniem powinna być zainstalowana dokładnie na poziomie przebywania prosiąt,
• Temperatura dla prosiąt podawana w tabelach jest tylko zalecana i zwykle jest podawana w granicach od-do; ostateczna nastawa temperatury zależy od zachowania się prosiąt,
• Szczególnej troski wymagają zadaszenia wykonane z drewna, które łatwo ulegają uszkodzeniom i wymagają bieżącej naprawy; szczegółowego przeglądu należy dokonać każdorazowo po odsadzeniu prosiąt i wyprowadzeniu lochy z kojca porodowego,
• W czasie mycia kojców porodowych należy szczególnie dokładnie oczyścić i umyć zadaszenia dla prosiąt, zwłaszcza zaś wszystkie szczeliny i narożniki, w których gromadzi się najwięcej brudu, potencjalnie najważniejszego źródła drobnoustrojów chorobotwórczych,
• Miejsce pod zadaszeniem powinno być przed porodem wyścielone świeżą i suchą ściółką oraz nagrzane do optymalnej temperatury dla nowonarodzonych prosiąt,
• W celu zmniejszenia kosztów ogrzewania warto zainstalować promiennik z możliwością regulacji mocy ogrzewania, co pozwoli na łatwe obniżenie temperatury pod zadaszeniem wraz ze wzrostem prosiąt bez potrzeby wyłączania promiennika w ciągu całej doby.

Opr.: ACONAR

na podst.: BPEX Knowledge Transfer Bulletin, nr 11 (2011)