Odpowiedzi na pytania Czytelników i Internautów z TCh numer 2/2014
Ryszard pyta: Jak zachęcić odsadzone prosięta do wyjadania większych porcji paszy?
Odsadzane prosięta przez co najmniej kilkanaście godzin po odsadzeniu nie zjadają w ogóle paszy, a w następnych dniach wyjadają tylko niewielkie porcje. To bardzo poważny problem dla wielu rolników!
Brak spożycia paszy przez prosięta po ich odsadzeniu powoduje nie tylko zahamowanie dotychczasowego tempa ich wzrostu, ale najczęściej wręcz spadek masy ciała (wychudzenie). Konsekwencją tego jest obniżenie ogólnej kondycji odsadzonych prosiąt, zwiększone ryzyko biegunki i zachorowania, a w perspektywie całego procesu produkcji wydłużenie okresu tuczu i mniejszy zysk.
Na co więc należy zwrócić uwagę, aby zachęcić odsadzone prosięta najpierw do wyjadania paszy, a potem do zjadania odpowiednio dużych porcji?
Przede wszystkim musimy uświadomić sobie, że w okresie ssącym prosięta stymulują swoim zachowaniem lochę do częstego ich karmienia. Również locha, reagując na zachowanie się prosiąt, zachęca je do picia mleka. Natomiast po odsadzeniu prosięta są pozbawione czynników stymulujących je do pobierania pożywienia i o tym kiedy, gdzie i ile zjedzą paszy muszą teraz zadecydować same! Ponadto mleko lochy to płynny pokarm zawierający wszystkie potrzebne prosiętom składniki odżywcze w odpowiedniej koncentracji i wodę. Po odsadzeniu sytuacja zmienia się radykalnie! Teraz prosięta muszą odróżnić pragnienie od łaknienia, a także nauczyć się zaspokajać każde z nich w odmienny sposób poprzez pobieranie odmiennych mediów: wody lub suchej paszy.
Prosięta, które w pierwszym tygodniu po odsadzeniu z wielkim trudem utrzymują swoją masę ciała potrzebują co najmniej 10-20 kolejnych dni na odzyskanie dawnego tempa wzrostu i uzyskanie masy ciała adekwatnej do ich wieku. Aby utrzymać tempo wzrostu sprzed odsadzenia, prosięta w pierwszych dniach po odsadzeniu musiałyby zjadać dziennie ok. 300 g paszy! Niestety, zjadają najwyżej 200 g paszy…
A co radzą specjaliści, żeby zrobić, aby zachęcić prosięta do wcześniejszego wyjadania większych porcji paszy?
Przede wszystkim należy zadbać o status zdrowotny prosiąt poprzez wdrożenie skutecznego programu bioasekuracji ze szczepieniami przeciwko szczególnie groźnym drobnoustrojom, których obecność stwierdzono na fermie. Należy też ustalić procedury wizyt na fermie, a także drogi przemieszczania się pracowników obsługujących zwierzęta obrębie fermy. W przypadku pracowników wymagane jest prowadzenie ciągłych szkoleń oraz treningów, dzięki czemu pracę swoją będą oni wykonywali z pełną świadomością konsekwencji, jakie może spowodować zaniedbanie obowiązujących procedur.
Kolejnym elementem wpływającym na zwiększenie ilości paszy spożywanej przez odsadzone prosięta strawność składników pokarmowych. Generalna zasada mówi, że wraz ze wzrostem strawności wzrasta spożycie paszy. To z tego powodu do produkcji pasz dla prosiąt odsadzonych stosuje się zboża wcześniej poddane obróbce hydrotermicznej, separowane białka mleka, wysokiej jakości mączki rybne czy cukry proste, zwłaszcza glukozę. Takie pasze z oczywistych względów muszą być droższe aniżeli pasz wyprodukowane z dużym udziałem kukurydzy i poekstrakcyjnej śruty sojowej.
Specjalistyczne pasze dla odsadzanych prosiąt powinny być dodatkowo wzbogacane tlenkiem cynku oraz siarczanem miedzi, wybranymi kwasami organicznymi, ziołami a także plazmą krwi suszoną rozpyłowo poprawiającą tempo wzrostu i zwiększającą ilość zjadanej przez prosięta w pierwszych dniach po odsadzeniu.
Warto jednak pamiętać, że nawet najlepsze surowce paszowe nie pomogą zapobiec negatywnym skutkom braku przestrzegania podstawowych zasad higieny i bioasekuracji, słabego statusu zdrowotnego prosiąt, zaniedbań w utrzymaniu prawidłowego środowiska (temperatura, wilgotność, wymiana powietrza) czy braku wręcz najprostszych zasad zarządzania stadem. A niestety, w praktyce bardzo wielu rolników i właścicieli ferm jest przekonanych, że pasza jest jedynym i najskuteczniejszym sposobem na rozwiązanie każdego niemal problemu, z jakim mamy do czynienia podczas odsadzania prosiąt.
Opr.: ACONAR
