Odpowiedzi na pytania Czytelników i Internautów z TCh numer 08/2013
Błażej pyta: Na co przede wszystkim muszę zwrócić uwagę, żeby tucz warchlaków był opłacalny? Zboża, gotowe pasze, warchlaki są ciągle drogie, a cena skupu świń, niestety, nie zawsze pokrywa koszty.
W każdym czasie jest odpowiedni moment, aby po raz kolejny przyjrzeć się, czy prawidłowo prowadzimy tucz świń. W obliczu wysokich cen zbóż i pasz oraz silnie wahających się cen skupu margines zysku jest niewielki i dlatego warto poszukać sposobu na obniżenie kosztów produkcji i zwiększenie zysku.
Często zdarza się, że do niektórych czynności i prac przyzwyczajamy się i w pierwszej chwili nie widzimy żadnej możliwości wprowadzenia jakichkolwiek zmian. A jednak zawsze warto jeszcze raz wszystko przeanalizować i być może poprawić coś, co zwiększy opłacalność naszej produkcji.
Finiszer niekoniecznie wysokoenergetyczny i może bez premiksu
Pasza musi być prawidłowo zbilansowana pod względem wartości pokarmowej, a zawartość poszczególnych składników odpowiednia do koncentracji energii metabolicznej w paszy. Warto pamiętać, że pasze o wysokiej koncentracji energii metabolicznej nie zawsze prowadzą do obniżenia kosztów produkcji! Mniejsze spożycie takiej paszy nie musi równoważyć nakładów na zakup większych ilości niektórych surowców, zwłaszcza białkowych.
Układanie receptur to naprawdę sztuka, ale korygowanie tych receptur w zależności od cen poszczególnych surowców w taki sposób, aby nie pogorszyć opłacalności produkcji, to sztuka na najwyższym poziomie godna mistrzów! Tym bardziej, że tempo wzrostu, spożycie paszy i jej wykorzystanie zależą nie tylko od wartości pokarmowej paszy.
Okazuje się, że usunięcie premiksu witaminowo-mineralnego ze składu paszy typu finiszer na okres czterech-pięciu tygodni przed sprzedażą tuczników do zakładu mięsnego nie ma praktycznie żadnego ujemnego wpływu na końcowy wynik tuczu czy mięsność półtusz, a pozwala na dodatkowe obniżenie kosztów, zwłaszcza że w końcowym okresie tuczu spożycie paszy jest stosunkowo wysokie.
Surowce paszowe muszą być prawidłowo rozdrobnione
Wyniki doświadczeń wskazują, że najlepiej trawione i wykorzystywane są pasze, w których wielkość cząstek rozdrobnionych surowców waha się w granicach 650-700 mikronów. Niestety, zwiększenie wydajności rozdrabniania surowców paszowych często „zachęca” rolnika do założenia w śrutowniku sit ze zbyt dużymi otworami. Wzrasta wydajność śrutowania, ale pogarsza się strawność paszy i jej wykorzystanie! Dla surowców rozdrobnionych poniżej 700 mikronów wykorzystanie paszy poprawia się o 1,2% na każde 100 mikronów.
Na polskim rynku dostępne są już bardzo nowoczesne urządzenia do rozdrabniania surowców paszowych, które pozwalają przeprowadzić ten proces tanio i do takiej wielkości cząsteczek, jakie są najbardziej pożądane dla świń w danym okresie tuczu.
Ważne jest ustawienie poideł i karmideł
Poprzez prawidłowe ustawienie wysokości poidła smoczkowego oraz ciśnienia wody w instalacji pojenia (ilość wody wypływającej z poidła w jednostce czasu) zużycie wody może być niższe dla świń w okresie grower o 10%, w okresie finiszer nawet o 20%! Zalecane jest umieszczenie poidła smoczkowego na wysokości wyższej o 5 cm w stosunku do najniższego z osobników w danym kojcu. Obniżenie tempa wypływu wody z poidła z 1 litra/minutę od 0,5 litra/minutę pozwala obniżyć straty wody o ok. 7%.
Odpowiednia ilość karmideł oraz umiejętne ich ustawienie w każdym kojcu pozwala obniżyć koszty o 3-5% (lepsze wyjadanie paszy i wyższe tempo wzrostu, mniejsze straty poprzez ograniczenie rozsypywania paszy z karmideł). W każdym przypadku należy przeprowadzić odpowiednią ilość prób i testów, aby w końcu wybrać najbardziej właściwy system karmienia świń. Musimy zdawać sobie sprawę z tego, że wszelkiego rodzaju „usprawnienia” systemu karmienia świń muszą opierać się na poszukiwaniu optymalnego pogodzenia wysokiego tempa wzrostu świń i jak najmniejszego zużycia paszy na kg przyrostu masy ciała.
Wyrównanie w grupie i optymalna masa ciała sprzedawanych tuczników
Bez wątpienia wysokie wyrównanie tuczników w całej grupie może być źródłem dodatkowego zysku. Warto wyeliminować wszystkie czynniki pogarszające wyrównanie, przede wszystkim zaś nie przekraczać obsady w stosunku do powierzchni kojca oraz liczby karmideł i poideł zainstalowanych w tym kojcu. Zwłaszcza dostępność do paszy i wody nie powinny być czynnikami pogarszającymi wyrównanie masy ciała świń w danej grupie. Bardzo ważny jest wysoki status zdrowotny zwierząt; chore świnie nie jedzą i nie rosną!
Wysokie wyrównanie pozwala sprzedawać w jednym czasie największą ilość świń w optymalnej masie ciała, kiedy tempo wzrostu jest ciągle wysokie przy najniższym zużyciu paszy, a dokładniej – najniższym koszcie karmienia w stosunku do przyrostów masy ciała. W końcowym okresie tuczu bardzo łatwo jest przekroczyć próg opłacalności, kiedy niższe przyrosty masy ciała już nie równoważą kosztów skarmianej paszy, a zwiększające się otłuszczenie świń wpływa ujemnie na mięsność półtusz i powoduje obniżenie ceny sprzedaży.
Odpowiednia temperatura w chlewni
Przy zbyt wysokiej temperaturze w chlewni świnie zjadają mniej paszy i wolniej przyrastają: dla każdego 1°C powyżej optymalnej temperatury spożycie paszy jest mniejsze o 1-2%, a tempo wzrostu wolniejsze o 3%. Tym samym koszty rosną, a zysk maleje.
Obniżenie temperatury w okresie upałów w chlewni o 1-2°C poniżej zalecanego dolnego progu temperaturowego, zwłaszcza w nocy, powoduje zwiększenie tempa wzrostu o 2-5% i skrócenie potrzebnego czasu na tucz o 2-5 dni, dzięki czemu koszty ulegają kolejnemu obniżeniu, nawet o 5-7%.
Opr.: ACONAR
