|
Odpowiedzi na pytania z TCh numer 12/2011
Marylakulasinska podała, komentując wcześniejszy post mietko75, który miał kłopot z kupnem śruty rzepakowej, że w województwie warmińsko-mazurskim można kupić śrutę rzepakową, śrutę kukurydzianą, DDGS kukurydziany, wysłodki melasowane oraz młóto browarniane granulowane pakowane w big-bagach. Na tę informację zareagował nemezis pytając: „Maryla stosowałaś to młóto granulowane??? Może znasz skład??”
Czy młóto browarniane może być wykorzystywane jako składnik mieszanek paszowych w żywieniu świń? Spróbujmy odpowiedzieć nemezisowi na to pytanie.
W procesie warzenia piwa po odfiltrowaniu brzeczki przedniej w kadziach zaciernych pozostaje młóto browarniane, bardzo wartościowy produkt uboczny, z powodzeniem wykorzystywany jako pasza, głównie w żywieniu bydła. Świeże młóto browarniane zawiera 15-30% suchej masy i ma postać gęstej, wilgotnej śruty zbożowej, przypominającej wilgotną kaszę jęczmienną (do produkcji piwa najczęściej wykorzystywany jest słód jęczmienny).
Zachodzące podczas zacierania procesy hydrolizy powodują rozkład skrobi i części białek; produkty rozpadu przechodzą do brzeczki przedniej. Natomiast w młócie pozostają białka (ok. 75% s.m. młóta), bogate w lizynę i strawne jelitowo w 85%, tłuszcze, węglowodany nie rozłożone w procesie hydrolizy, głównie pozostałości skrobi, pentozany i związki pektynowe (ok. 20% s.m. młóta) oraz całe włókno (Tabela 1).
Ponieważ świeże młóto ulega szybkiej fermentacji, a przy tym łatwo kwaśnieje i pleśnieje, to chcąc je przechowywać przez dłuższy okres czasu trzeba poddać suszeniu, a potem w celu zmniejszenia objętości także granulowaniu. Suche zgranulowane młóto browarniane może być łatwo magazynowane, transportowane i wykorzystywane jako jeden ze składników mieszanek paszowych dla trzody chlewnej.
Kanadyjscy naukowcy z Uniwersytetu McGill w Montrealu przeprowadzili doświadczenie na tucznikach, podając im mieszanki paszowe zawierające różne ilości otrąb pszennych lub suszonego młóta browarnianego, zastępującego otręby (receptury mieszanek, Tabela 2). Pasze kontrolne nie zawierały otrąb i młóta (mieszanki 1 i 2). Do tuczu wstawiono warchlaki w wieku 9 tygodni i tuczono je do masy ciała ok. 90 kg.
Wyniki tuczu (dzienne przyrosty masy ciała i spożycie paszy) podano w Tabeli 3. Jak widać, zastąpienie otrąb pszennych w mieszankach paszowych nr 3-5 suszonym młótem (mieszanki paszowe 6-8) dało bardzo dobre rezultaty; średnie dzienne przyrosty tuczników w grupach 6-8 były wyższe o 40% przy nieco większym (o 12%) spożyciu paszy. Wykorzystanie paszy w grupach karmionych mieszankami z otrębami pszennymi wyniosło 4,69 kg paszy/kg przyrostu, a w grupach karmionych paszą z suszonym młótem 3,75 kg paszy/kg przyrostu (poprawa o ok. 20%). Autorzy doświadczenia sugerują, że suszone młóto wykazuje właściwości stymulujące tempo wzrostu świń, co pozwala na skrócenie okresu tuczu oraz poprawę wskaźnika wykorzystania paszy. Warto zwrócić uwagę, że zastosowanie w paszy jęczmienia łuszczonego (mieszanka 1) nie spowodowało poprawy tempa wzrostu, natomiast wyraźnemu obniżeniu uległo średnie dzienne spożycie paszy (mieszanka paszowa 1 zawierała mniej włókna w porównaniu do pozostałych mieszanek paszowych).
Niestety, głównie ze względu na dużą zawartość włókna i niewielką koncentrację energii, młóto browarniane ma ograniczone zastosowanie jako pasza dla świń. Najczęściej jest wykorzystywane jako pasza objętościowa, umożliwiająca „rozcieńczanie” energii metabolicznej w treściwych mieszankach paszowych. Suszone młóto browarniane może zastępować otręby zbożowe w żywieniu świń. Specjaliści zalecają podawanie świeżego młóta browarnianego lochom nisko prośnym w ilości do 4-5 kg/dziennie (ok. 1,3-1,6 kg suchego młóta/dziennie), natomiast tucznikom do 2-3 kg świeżego młóta dziennie (ok. 0,6-1 kg suchego młóta/dziennie).
Tabela 1. Wartość pokarmowa młóta browarnianego* w porównaniu do otrąb pszennych**
Wyszczególnienie
|
Młóto mokre
|
Młóto suche
|
Otręby pszenne
|
Sucha masa (%)
|
15-30
|
84-86
|
88
|
Białko (%)
|
7,4-10,3
|
36,5-37,8
|
14,0-16,0
|
Włókno (%)
|
3,1-4,4
|
15,4-16,1
|
7,0-11,0
|
Tłuszcz (%)
|
1,4-2,1
|
7,2-7,6
|
4,0-5,0
|
Składniki mineralne (%)
|
0,9-1,3
|
4,6-5,0
|
4,0-5,0
|
Wartość energetyczna (MJ/kg)
|
0,4-0,5
|
11,7
|
9,4
|
* Władysław Dylkowski: Browarnictwo. WSiP,1993
** Normy żywienia świń. PAN, Warszawa 1993
Tabela 2. Receptury doświadczalnych mieszanek paszowych podawanych tucznikom (do tuczu wstawiono warchlaki w wieku 9 tygodni i tuczono je do masy ciała ok. 90 kg)*
Składnik paszy
|
Mieszanka paszowa
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
Jęczmień łuszczony
|
70
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
Jęczmień
|
-
|
90
|
70
|
60
|
50
|
82
|
78
|
74
|
Otręby pszenne
|
-
|
-
|
20
|
30
|
40
|
-
|
-
|
-
|
Młóto suszone
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
8
|
12
|
16
|
Mączka mięsno-kostna
|
7,5
|
2,5
|
2,5
|
2,5
|
2,5
|
2,5
|
2,5
|
2,5
|
Mączka rybna
|
4,5
|
1,5
|
1,5
|
1,5
|
1,5
|
1,5
|
1,5
|
1,5
|
Makuch lniany
|
12
|
4,0
|
4,0
|
4,0
|
4,0
|
4,0
|
4,0
|
4,0
|
Mączka kostna
|
3
|
1,0
|
1,0
|
1,0
|
1,0
|
1,0
|
1,0
|
1,0
|
Kreda pastewna
|
1,5
|
0,5
|
0,5
|
0,5
|
0,5
|
0,5
|
0,5
|
0,5
|
Sól jodowana
|
1,5
|
0,5
|
0,5
|
0,5
|
0,5
|
0,5
|
0,5
|
0,5
|
* E.W.Crampton i L.E.Lloyd: The use of malt sprouts in the bacon hog ration. J.Anim.Sc. (1954), Vol. 13, str. 638-647
Tabela 3. Dzienne przyrosty masy ciała (w g) i spożycie paszy (w kg) przez tuczniki (do tuczu wstawiono warchlaki w wieku 9 tygodni i tuczono je do masy ciała ok. 90 kg)*
|
Wskaźniki
(dzienne)
|
Mieszanka paszowa
|
Średnia dla wszystkich grup
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
Knurki
|
Przyrost
|
780
|
694
|
712
|
602
|
539
|
879
|
847
|
788
|
729
|
Spożycie paszy
|
2,90
|
2,81
|
2,95
|
2,99
|
2,90
|
3,40
|
3,35
|
3,22
|
3,03
|
Loszki
|
Przyrost
|
711
|
828
|
638
|
674
|
534
|
828
|
915
|
810
|
761
|
Spożycie paszy
|
2,58
|
3,17
|
2,81
|
2,99
|
2,72
|
3,17
|
7,3
|
2,99
|
2,94
|
Razem
|
Przyrost
|
751
|
761
|
674
|
638
|
539
|
856
|
887
|
856
|
747
|
Spożycie paszy
|
2,67
|
2,99
|
2,85
|
2,99
|
2,85
|
3,31
|
3,35
|
3,08
|
2,99
|
* E.W.Crampton i L.E.Lloyd: The use of malt sprouts in the bacon hog ration. J.Anim.Sc. (1954), Vol. 13, str. 638-647
Opr. ACONAR
|
|
|