Wetman: Czy ktoś stosował mączkę rybną stabilizowaną śruta sojową? Parametry: s.m. 98%, białko ogólne 44%, białko strawne 43%, włókno 3%, tłuszcz surowy 18,5%. Więcej parametrów nie mam. Ile i w jakiej dawce? Do jakiej wagi i jakie efekty? Bardzo proszę o wypowiedzi.
Mączka rybna od bardzo wielu lat jest jednym z podstawowych surowców paszowych dla trzody chlewnej. Mączki rybne wytwarzane są z całych ryb, w tym także z jednego gatunku ryb, lub z odpadów powstających w procesie przetwórstwa rybnego i zawierają ok. 50 – 70% białka ogólnego, z czego ponad 90% to białko strawne bogate w aminokwasy egzogenne (lizyna, metionina, tryptofan, treonina i inne). Mączki rybne mogą zawierać znaczne ilości tłuszczu (do 13 – 14%), dzięki czemu charakteryzują się wysoką koncentracją energii metabolicznej strawnej, która dla świń może wynosić nawet ponad 16 MJ/kg.
Ze względu na możliwość powstawania nieprzyjemnego zapachu mięsa nie zaleca się używania w końcowej fazie tuczu świń mączek rybnych o wysokiej zawartości tłuszczu; najlepiej, gdy mączka rybna przeznaczona na ostatni okres tuczu zawiera 2 – 5% tłuszczu. Ponadto zawarte w mączce rybnej tłuszcze ulegają dość łatwo procesowi jełczenia, a powstające w wyniku tych reakcji substancje mogą być toksyczne dla zwierząt, zwłaszcza dla młodych. Aby uchronić mączki przed jełczeniem dodawane są do nich przeciwutleniacze.
Największymi producentami mączek rybnych na świecie są Peru, Chile, Chiny, Tajlandia, USA, Japonia i Dania. Rocznie produkuje się na świecie ponad 6,3 mln ton mączek rybnych (dla porównania: na świecie produkuje się rocznie 215 mln ton śruty sojowej, a głównymi producentami śruty sojowej są USA, Brazylia, Argentyna, Chiny i Indie).
Na rynku surowców paszowych dla trzody chlewnej od wielu lat można spotkać różne koncentraty rybne, w skład których – oprócz mączek rybnych – wchodzą też inne surowce i dodatki paszowe. W zależności od zawartości mączka rybna może stanowić główne źródło białka i aminokwasów w koncentracie, ale może też stanowić doskonałe uzupełnienie zawartości aminokwasów egzogennych jakiegoś innego surowca paszowego podnosząc w ten sposób jego wartość pokarmową. Zawartość białka w koncentratach rybnych może być różna i najczęściej wynosi od 30 do 55%. Strawność białka oraz jego zawartość w nim aminokwasów egzogennych zależą w dużej mierze od składu surowcowego danego koncentratu. Koncentraty rybne są też uzupełniane tłuszczami, w tym również olejami rybnymi i mogą zawierać nawet 20 i więcej procent tłuszczu w swoim składzie. Przy szczególnie wysokiej zawartości tłuszczu trzeba pamiętać, że może on ulegać jełczeniu.
Niektórzy producenci oferują wysoko przetworzone produkty z mączek rybnych, także hydrolizaty białka rybnego, najczęściej pozbawione przykrego zapachu rybnego, zawierające nawet ponad 70 i więcej procent białka o strawności przekraczającej poziom 95%. Ponieważ są to najczęściej dość drogie produkty, przemysł paszowy wykorzystuje je przede wszystkim do produkcji specjalistycznych mieszanek dla prosiąt. Warto wiedzieć, że wysoko uszlachetnione mączki rybne są wykorzystywane w produkcji żywności dla ludzi, podnosząc wartość odżywczą produktów, do których są dodawane.
Chcąc wykorzystać mączkę rybną lub koncentrat rybny jako składnik przygotowywanej w gospodarstwie mieszanki paszowej dla warchlaków, tuczników lub loch należy bardzo dokładnie zapoznać się z deklarowaną przez producenta wartością pokarmową danego produktu (zawartość energii metabolicznej, białka i jego strawność, aminokwasów, a także mikroelementów i witamin), a następnie uwzględnić te wielkości podczas układania receptury. Producent koncentratu rybnego jest zawsze zobowiązany dokładnie poinformować kupującego, z jakich surowców został dany koncentrat wyprodukowany. Warto także zwrócić uwagę na zawartość włókna surowego w koncentracie; wysoki udział włókna surowego może obniżać strawność białka.
Specjaliści w zakresie żywienia świń zalecają, aby udział mączki rybnej w paszy dla tuczników wynosił 2 – 5%, a dla warchlaków i loch do 10%. Natomiast udział mączki rybnej w paszach dla prosiąt może być znacznie wyższy (nawet do 15%), ale musi to być mączka wysokiej jakości, przeznaczona specjalnie do produkcji pasz dla młodych zwierząt.
