lek. wet. Paweł Wróbel

Specjalista Chorób Trzody Chlewnej i Rozrodu Zwierząt

Adenomatoza jelitowa

Adenomatoza jelitowa PPE (Porcine Proliferative Enteritis) lub inaczej nazywaną PIA (Porcine Intestinal Adenomatosis) jest bakteryjną jednostką chorobową wywoływaną przez Lawsonia intracellularis. Z dostępnych danych statystycznych wynika, że praktycznie prawie wszystkie stada są dodatnie w testach serologicznych, co świadczy o kontakcie zwierząt z tym drobnoustrojem.

Adenomatoza jelitowa charakteryzuje się przerostem – hiperplazją krypt komórek jelitowych – enterocytów, któremu towarzyszy stan zapalny jelita, a czasami jego owrzodzenie i/lub krwawienie. Zmiany chorobowe przebiegają zawsze wraz ze znacznym pogrubieniem ściany zainfekowanego fragmentu jelita. Lawsonia intracellularis jest Gram ujemną zagiętą pałeczką, której charakterystyczną cechą jest wewnątrzkomórkowy „tryb życia”. Pierwsze wzmianki o adenomatozie jelitowej świń pochodzą już z roku 1931 ze Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. Sama jednostka chorobowa zaczęła być szerzej opisywana począwszy od lat 70., a w 1973 roku po raz pierwszy wykryto w zmianach chorobowych wewnątrzkomórkową bakterię i przypisano jej działanie patogenne. W roku 1993 (Lawson et.al) po raz pierwszy wyhodowano laboratoryjnie czynnik etiologiczny choroby, tj. bakterię, która później została definitywnie sklasyfikowana i nazwana Lawsonia intracellularis McOrist 1995. Na dzień dzisiejszy uważa się, że około 90% gospodarstw utrzymujących świnie miało kontakt z tą bakterią, z czego w około 30% infekcja prowadziła do wyraźnych strat ekonomicznych. Lawsonia intracellularis występuje również u koni (Cooper et al. 1997, Wuersch et al. 2006), myszy (Go et al. 2005), chomików (Cooper et al. 1997), dzików (Jacobson et al. 2005), lisów, wilków, jeleni (Tomatová et al. 2003), ostryg (Cooper et al. 1997) i emu (Lemarchand et al. 1997). Przypadki choroby opisano również u królików i fretek…