Odpowiedzi na pytania Czytelników i Internautów z TCh numer 7/2014

Marta pyta: Jak przeprowadzić codzienny przegląd świń w mojej chlewni i na co przede wszystkim zwrócić uwagę, aby zidentyfikować zwierzęta chore i słabe?
 
Podczas każdego codziennego przeglądu stada staramy się zidentyfikować świnie o wątpliwej kondycji, chore i słabe. Przeprowadzając tę czynność warto pamiętać, że najczęściej mamy do czynienia ze zwierzętami przebywającymi w grupach, czyli z sytuacją, w której na zachowanie się pojedynczych świń oddziałują inne świnie. Najprościej mówiąc, mamy do czynienia z mikrospołecznością, w której panuje hierarchia.
Aby podjąć najbardziej właściwą decyzję o tym, czy świnie chore i słabe poddamy leczeniu, przeniesiemy do innego kojca/pomieszczenia czy też przekażemy do uboju, potrzebujemy odpowiedniej ilości czasu. Nigdy nie powinniśmy wykonywać tej czynności w pośpiechu, byle jak czy przy okazji!
Pierwsze obserwacje świń w danej grupie należy wykonać z pewnego oddalenia, tak aby nie wywoływać niepotrzebnego zaniepokojenia u zwierząt naszą nagłą obecnością. Pozwoli to nam na ocenę naturalnego zachowania się poszczególnych świń w grupie. Szczególną uwagę należy wówczas zwrócić na zwierzęta leżące lub kulejące, przyjrzeć się aktywności świń pobierających paszę z karmideł lub pijących wodę z poideł, a także wytypować te, które kaszlą lub kichają. Należy też ocenić jakość powietrza oraz prędkość jego przepływu, a zwłaszcza, czy świnie nie zbijają się w grupy z powodu wychłodzenia zbyt szybko przepływającego powietrza (przeciągi).
Następnie możemy spokojnie wejść do komory lub podejść do kojca i obserwować poszczególne świnie zwracając uwagę na kilka charakterystycznych wyróżników. Należą do nich:

• ciało świni,
• oczy/uszy/nos,
• skóra/owłosienie,
• temperament.

Obserwowanie świń w stadzie przeprowadzamy zgodnie z ruchem wskazówek zegara (wokół kojca od lewej do prawej strony). Każdą ze świń oglądamy najpierw wzdłuż grzbietu od ryja do ogona, a potem od ogona do ryja wzdłuż boków i podbrzusza.
Ciało każdej świni powinno mieć zdrowy wygląd i być dobrze umięśnione. Kręgosłup, kości biodra i żebra nie powinny być widoczne zarówno u prosiąt, jak i u warchlaków oraz tuczników. Widoczny kręgosłup wskazuje na niedożywienie (ograniczony dostęp do paszy lub gorsze z jakiegoś powodu wyjadanie paszy) lub zaburzenia w trawieniu i wchłanianiu składników pokarmowych. Ogon nie powinien mieć ran lub śladów pogryzienia, natomiast powierzchnia ciała wokół odbytu i sromu (loszki/lochy) powinna być czysta bez resztek odchodów wskazujących na biegunkę. Racice i nogi powinny być zdrowe, bez zniekształceń lub uszkodzeń, a świnie powinny swobodnie przemieszczać się bez oznak kulawizny. Brzuch powinien być wypełniony. Objawy dyszenia, ciężkiego, sapiącego lub świszczącego oddychania, kaszlenia lub kichania świadczą, że taka świnia ma poważne problemy ze zdrowiem. Trzęsienie się, leżenie plackiem, wiosłowaty chód i brak równowagi również nie są objawami zdrowych świń.
Oczy, uszy i nos powinny być różowego koloru i nie mieć żadnych ran lub wycieków. Zmatowiałe, zapadnięte lub podrażnione oczy wskazują, że dana świnia może być chora. Zasiniała i ciemna skóra wokół oczu najczęściej wskazuje, że zwierzę ma problemy z oddychaniem. Zdrowe uszy u świń są czyste i nie mają nagromadzonego brudu w zagłębieniach małżowiny, są sprężyste, wolne od parazytów i nie są uszkodzone. Nos powinien być zimny i wilgotny, nie poraniony i nie mający skrzywień w prawo lub w lewo.
Skóra i owłosienie powinny być gładkie, czyste i bez ubytków na całej powierzchni ciała. Wszelkiego rodzaju guzy, zgrubienia, rany, strupy, złuszczenia i uszkodzenia skóry lub owłosienia mogą być spowodowane przez parazyty, infekcje, walkę między zwierzętami lub niedoborami pokarmowymi. Owrzodzenia na skórze mogą wskazywać na złą przemianę materii, natomiast złuszczenia i strupy mogą świadczyć o zakażeniu świerzbem. Koliste lub sączące się zranienia najczęściej spowodowane są przez bakterie.
Ważna jest też ocena temperamentu świń. Są to z natury zwierzęta wścibskie i z wielką ciekawością starają się poznać swoje otoczenie. Kiedy zbliżymy się do zdrowej świni, może ona wprawdzie odejść od nas, ale już po chwili powróci i zacznie badać, co się zmieniło w jej otoczeniu. Będzie przy tym wyraźnie sapała, a nawet poszturchiwała nasze buty i spodnie. Natomiast chore świnie będą obserwowały nas z wielką uwagą stojąc w pewnej odległości unikając bezpośredniego kontaktu z nami i innymi zwierzętami w grupie. Ich głowy i uszy najczęściej będą opuszczone w dół.
Podsumowując, trzeba podkreślić, że staranna opieka nad świniami wymaga dokładnej codziennej identyfikacji osobników słabych i chorych, a następnie szybkiej decyzji o ich leczeniu, przeniesieniu do innego kojca/pomieszczenia lub uboju z konieczności.    
 
Opr.: ACONAR