Odpowiedzi na pytania Czytelników i Internautów z TCh numer 03/2012

waldus11 pyta: Jak długo użytkujecie maciory? Do ilu wyproszeń jest uzasadnione trzymanie maciory?

Długość okresu użytkowania reprodukcyjnego loch ma ważne znaczenie zarówno z punktu widzenia organizacji hodowli trzody chlewnej, jak i planowania oraz opłacalności towarowej produkcji prosiąt/warchlaków, a w dalszej kolejności tuczników. Doskonale wiedzą o tym ci rolnicy i właściciele ferm, którzy najpierw skrupulatnie notują, a potem analizują wszystkie koszty swojej produkcji świń.

Odpowiadając waldus11-owina FORUM TCh staś76 twierdzi, że w jego gospodarstwie zdrowa locha mająca dobre wskaźniki reprodukcyjne rodzi osiem miotów. Wg maćka* lochy powinny dawać średnio 4-5 miotów, najwyżej sześć, natomiast lukas1982 pisze, że w swoim gospodarstwie lochy likwiduje najczęściej po 5 i 6 miocie, a jeśli jakaś locha jest naprawdę dobra, to prosi się jeszcze siódmy raz.

Lochy używa się do rozpłodu przeważnie przez 3-4 lata (do 5-7 miotów). Najwyższą płodność i plenność lochy wykazują w okresie od 4 do 6 wyproszenia. Wiadomo, że w praktyce zdarzają się lochy, które dają dziesięć i więcej miotów, ale to raczej rzadkie przypadki.

Ponieważ głównym celem utrzymywania każdego stada loch jest wyprodukowanie jak największej liczby prosiąt w danym okresie (np. w ciągu roku), stado loch musi mieć odpowiednią strukturę, czyli określoną liczbę loch w kolejnych miotach (pierwiastki, z I, II, III i kolejnymi miotami). Liczba loch w każdej z grup decyduje o ogólnym wskaźniku wyproszeń dla danego stada. Najwyższe wskaźniki wyproszeń można uzyskać od loch w 3-6 porodzie (Tabela 1). Warto zwrócić uwagę, że proponowane przez specjalistów wielkości mogą być różne (Tabela 2).

W praktyce struktura stada loch w poszczególnych fermach zależy przede wszystkim od przyjętego schematu remontu stada, co z kolei ma wpływ na liczbę odsadzonych prosiąt średnio od lochy rocznie. Bywa czasami tak, że właściciel stada decyduje się na pozostawienie loch dobrze rodzących w 5 i 6 miocie i rezygnuje z zakupu nowych loszek. Niestety, takie postępowanie dezorganizuje strukturę stada loch powodując w dość krótkim czasie obniżenie efektywności produkcji prosiąt (spadek liczby prosiąt odsadzonych). Także wprowadzanie do stada zbyt dużej liczby loszek powoduje obniżenie liczby prosiąt odsadzonych w przeliczeniu średnio na lochę rocznie oraz dodatkowy wzrost kosztów zakupu i przygotowania loszek.

W Tabeli 3 przedstawiono strukturę stada loch w trzech różnych fermach (Ferma A – 1800 loch, ferma B – 800 loch, ferma C – 180 loch) oraz średnią liczbę prosiąt odsadzonych w tych fermach w przeliczeniu na jedną lochę w roku. Więcej szczegółów dotyczących przyjętych schematów remontu stada loch w fermach A, B i C oraz ich wpływu na produkcję prosiąt można przeczytać w artykule R. Eckerta (Trzoda Chlewna, 2007, nr 3, str. 20-24).

Liczba prosiąt odsadzonych w przeliczeniu na lochę rocznie zależy nie tylko od liczby miotów przypadających średnio na jedną lochę rocznie, ale także od liczby prosiąt żywo urodzonych średnio w miocie rocznie oraz śmiertelności prosiąt w okresie od urodzenia do odsadzenia, przy czym największy wpływ mają liczba miotów średnio od lochy rocznie (zależność na poziomie 52 %) i liczba prosiąt żywo urodzonych (zależność na poziomie 35 %). 

Opr.: ACONAR

Tabela 1. Wskaźnik wyproszeń loch w kolejnych porodach*

* Cyt. za: R. Eckert. Remont stada – właściwa struktura wiekowa loch. Trzoda Chlewna, 2007, nr. 3, str. 20-24

Tabela 2. Proponowany procentowy udział loch w kolejnych cyklach reprodukcyjnych wg różnych autorów 

* Cyt. za: R. Eckert. Remont stada – właściwa struktura wiekowa loch. Trzoda Chlewna, 2007, nr. 3, str. 20-24

** Cyt. za: J. Kulisiewicz i in.: Charakterystyka badań nad długością użytkowania loch. Przegląd Hodowlany (2010) nr 5, str. 7-12

Tabela 3. Struktura stada loch oraz liczba prosiąt odsadzonych (średnio od lochy/rok) w fermach A, B i C*

* Cyt. za: R. Eckert. Remont stada – właściwa struktura wiekowa loch. Trzoda Chlewna, 2007, nr. 3, str. 20-24