Odpowiedzi na pytania z TCh numer 05/2010

Ryszard: Nie mogę sobie poradzić z agresją wśród świń. Co może powodować agresję u świń?

Świnie są zwierzętami stadnymi i chętnie przebywają wspólnie w jednej grupie. Ale grupa świń to nie jest przypadkowy zbiór zwierząt pozbawiony wewnętrznej organizacji. Warto o tym pamiętać! I naturalna chęć wspólnego przebywania w jednej grupie wcale nie oznacza, że świnie (prosięta, warchlaki, lochy czy knury) nie będą walczyć ze sobą. Tylko bowiem poprzez bezwzględną walkę ustalą one wzajemną hierarchię w każdej nowej grupie, zarówno w mniejszej, jak i większej. Bez wewnętrznej hierarchii grupa świń nie może istnieć!

Walkę o swoje miejsce w grupie, a głównie o miejsce przy kolejnych sutkach, możemy zaobserwować już u prosiąt w pierwszych dniach ich życia. Zacięte boje o miejsce w grupie pojawi się też w odchowalni między warchlakami z różnych miotów czy tucznikami z różnych grup w chlewni, kiedy połączymy je razem w jednym kojcu. Bój najczęściej jest krwawy, zwłaszcza o miejsce przy karmidłach i poidłach.

Ale warto pamiętać, że przy zachowaniu odpowiednich warunków naturalne walki między zwierzętami o miejsce w grupie nie trwają długo i najczęściej po ustaleniu hierarchii szybko ustają. Aż do kolejnego jej naruszenia poprzez sztuczną reorganizację grupy, zwłaszcza po włączeniu do grupy nowych zwierząt, przeinstalowanie karmideł i poideł, a także z powodu śmierci któregoś z członków grupy. Demonstracja miejsca zajmowanego przez prosię (warchlaka, świnię) w grupie wobec pozostałych zwierząt jest prezentowana nie tylko głosem, ale także przyjmowaną postawą oraz indywidualnym zachowaniem.

Niestety, ustalenie hierarchii nie chroni zwierząt w grupie przed agresją ze strony niektórych osobników. Atakują one znajdujące się w pobliżu inne świnie zupełnie niespodziewanie, a do tego często bardzo ostro. Taki nagły wybuch agresywnych zachowań możemy zauważyć podczas wyjadania paszy z karmidła, picia wody z poidła czy walce o dostęp do świeżej porcji słomy w kojcu.

W przypadku ekstensywnego chowu raczej rzadko mamy do czynienia z przejawami agresji między świniami, chociaż nie jest to żadną regułą. Wprawdzie świnie mają tam zdecydowanie więcej miejsca, ale nie zawsze mają łatwy dostęp do paszy czy wody. W intensywnym chowie świnie są zdecydowanie bardziej zagęszczone i wtedy mogą pojawiać się też inne czynniki sprzyjające wybuchowi nagłej agresji u niektórych osobników. Należą do nich m.in.:

• Brak wolnej przestrzeni pozwalającej na spokojne wycofanie się ze strefy niespodziewanie pojawiającego się zagrożenia do bezpiecznego obszaru; zwierzę nie mogąc uchronić się przed zagrożeniem instynktownie zaczyna się bronić i agresywnie atakuje,
• Ciągła konkurencja o miejsce przy karmidle z paszą wywołana instynktowną potrzebą zaspokojenia głodu; zwierzęta znajdujące się niżej w hierarchii muszą stosować dużo zabiegów, aby nie być pozbawionymi swobodnego dostępu do paszy przez taki okres czasu, jaki jest im potrzebny do pełnego zaspokojenia głodu; czasami zabiegi te przeradzają się w agresję wobec pozostałych zwierząt – o koryto trzeba walczyć przez całe życie, zwłaszcza kiedy żyje się w grupie...
• Zaburzenie struktury hierarchii w danej grupie poprzez wprowadzenie nowych zwierząt lub wyprowadzenie części zwierząt z grupy. Dotyczy to zarówno prosiąt, warchlaków i tuczników, jak i loch. Wszelkie przemieszczanie zwierząt z jednej do drugiej grupy zawsze jest związane z ryzykiem pojawienia się agresywnych zachowań. I warto pamiętać, że pierwszą grupą jest miot, w którym też panuje hierarchia.

Opr.: ACONAR