Odpowiedzi na pytania z TCh numer 02/2010
Błażej K.: Mam problemy ze skutecznym ogrzaniem nowo narodzonych prosiąt. Czy prosięta w pierwszej dobie życia preferują jakąś temperaturę, w której chętnie przebywają?
Prosięta w pierwszej dobie po urodzeniu nie są zdolne do samodzielnego życia i muszą być otoczone szczególną opieką. Ponieważ nowonarodzone prosięta nie posiadają tkanki tłuszczowej, chroniącej je przed szybkim wyziębieniem, powinny mieć przygotowane w kojcu takie miejsce, gdzie jest odpowiednio ciepło i sucho, by mogły swobodnie i komfortowo odpocząć i wyspać się.
Trwająca między producentami prosiąt dyskusja na temat, jaką temperaturę prosięta w pierwszej dobie życia najbardziej preferują, skłoniła zespół norweskich naukowców z Uniwersytetu Rolniczego w As k. Oslo do przeprowadzenia serii dwóch doświadczeń[1][1], w których przeprowadzono próbę określenia takiej temperatury. W tym celu w kojcach porodowych zainstalowano specjalnie przygotowaną komorę, podzieloną na trzy części (Rysunek 1).
|
Sektor A
26º C
|
Strefa neutralna
|
Sektor B
34º C
|
Rysunek 1. Komora doświadczalna dla prosiąt podzielona na trzy części
Każda z dwóch sektorów zewnętrznych (Sektor A lub B) mógł pomieścić 10 prosiąt i był ogrzewany osobnym promiennikiem podczerwieni z termoregulacją pozwalającą utrzymać zaprogramowaną temperaturę, natomiast część środkowa (neutralna) nie była ogrzewana i miała temperaturę pośrednią między dwoma zewnętrznymi częściami. Prosięta wchodziły najpierw do strefy neutralnej, skąd mogły swobodnie przemieszczać się pomiędzy sektorami wybierając ten bardziej komfortowy dla siebie. Temperatura w jednym sektorze była niższa, a w drugim wyższa (Tabela 1), dzięki czemu prosięta miały wybór. Przebywanie prosiąt w sektorach było zapisywane przy pomocy kamery video, a następnie na podstawie zapisu mierzono czas przebywania prosiąt w poszczególnych sektorach w ciągu doby.
Tabela 1. Preferencje prosiąt do przebywania w strefie A lub B (temperatura niższa lub wyższa) przy możliwości swobodnego wyboru przez prosięta strefy przebywania
|
Grupa
|
Sektor A
|
Sektor B
|
|
T (º C)
|
Stopień preferencji
u prosiąt do przebywania
w strefie1
|
T (º C)
|
Stopień preferencji
u prosiąt do przebywania
w strefie
|
|
Doświadczenie 1
|
|
I
|
26º C
|
++
|
34º C
|
+++
|
|
II
|
26º C
|
+
|
42º C
|
++++
|
|
III
|
34º C
|
++
|
42º C
|
+++
|
|
Doświadczenie 2
|
|
I
|
30º C
|
++
|
34º C
|
++
|
|
II
|
30º C
|
++
|
38º C
|
+++
|
|
III
|
34º C
|
++
|
38º C
|
++
|
1 Stopień preferencji w skali trzystopniowej (+ niski, ++ średni, +++ wysoki, ++++ bardzo wysoki)
Obserwacje przeprowadzone w doświadczeniu pierwszym wykazały, że prosięta najbardziej preferowały przebywanie w sektorze B, w którym temperatura wynosiła 42º C i była znacznie wyższa od temperatury w sektorze A (grupa II, różnica temperatury = 16º C). Nieco niższą preferencją cieszyły się u prosiąt sektory z temperaturą wyższą o 8º C (grupy I i III w dośw. 1 oraz grupa II w dośw. 2), natomiast gdy różnica temperatury między sektorami wynosiła zaledwie 4º C (grupy I i III w dośw. 2) nie zaobserwowano u prosiąt żadnej wyraźnej preferencji dla któregoś z dwóch sektorów.
Z przeprowadzonego doświadczenia wynika bardzo praktyczna rada dla producentów prosiąt. Prosięta już od pierwszego dnia swojego życia potrzebują w kojcu porodowym oddzielnego miejsca, w którym mogą ogrzać się i wyspać, a temperatura w tym miejscu może sięgać nawet 38-42º C. Jednocześnie nie należy ogrzewać do wysokiej temperatury całej porodówki, gdyż przy zbyt małej różnicy między temperaturami, jaka panuje w porodówce i w przygotowanym miejscu dla prosiąt, nie będą one preferowały przebywania w miejscu przygotowanym dla nich.
Warto też pamiętać, że zbyt wysoka temperatura w całej porodówce może być jedną z istotnych przyczyn gorszego wyjadania paszy przez lochy, a niskie spożycie paszy dość szybko doprowadzi do obniżenia ilości produkowanego mleka i w konsekwencji niższego tempa wzrostu prosiąt.
Opr.: ACONAR
