Odpowiedzi na pytania z TCh numer 08-09/2009

wojtal24: Witam. Mam problem z wilgocią w chlewni. Mam wentylację, ale strasznie skrapla się para z zimnego powietrza. Czy ktoś ma na to jakieś rozwiązanie?

Problem, z jakim próbuje walczyć wojtal24 powstał w środku zimy (początek lutego), ale już niedługo znowu powróci do naszych chlewni. Temperatura powietrza jesienią spada nawet poniżej 0º C, a przymrozki nie są niczym specjalnym w październiku.

Zastanówmy się, jaka sytuacja panuje wtedy w chlewni? Przyjmijmy, że w pomieszczeniu o pow. 120 m² i wysokości 2,5 m (kubatura = 300 m³) znajduje się 100 tuczników o masie ciała średnio 100 kg. Jeśli każdy tucznik wydycha łącznie ok. 2 kg pary wodnej na dobę (średnio 85 g/godz.), to sto tuczników wydycha do powietrza 8500 g pary wodnej na godzinę. Paruje też woda z wydalanych odchodów i moczu świń.

Przyjmijmy, że temperatura powietrza w chlewni wynosi 15º C, a wilgotność względna jest równa 60%. Znaczy to, że w każdym 1 m³ powietrza znajduje się 78 g pary wodnej (Tabela 1), a w całym powietrzu 300 x 78 = 23400 g pary wodnej. Jeśli pomieszczenie ze 100 tucznikami zamkniemy szczelnie, to po jednej godzinie zawartość pary wodnej wzrośnie tylko z tytułu wydychanej przez tuczniki pary wodnej o 8500 g (28 g/m³) i w każdym 1 m³ będzie teraz 78 + 28 = 106 g pary wodnej; wilgotność względna przy temperaturze 15º C wzrośnie do 80% (Tabela 1). Jeśli doliczymy parę z odchodów i moczu, wilgotność względna może zbliżyć się nawet do 90-95 %. Żaden z rolników nie dopuści do takiej sytuacji! Szybko włączy wentylację, która służy nie tylko do usuwania z chlewni nadmiaru pary wodnej; usuwa też szkodliwe gazy i nieprzyjemne zapachy.

Włączając wentylację część pary wodnej zostanie wyrzucona na zewnątrz chlewni, ale jednocześnie przez otwory wlotowe wejdzie nowe powietrze z zewnątrz. Są sytuacje, że wlatujące z zewnątrz powietrze ma temperaturę 15º C i wilgotność względną 60%, czyli ma takie same parametry, jak powietrze w chlewni i nie powoduje ani wzrostu, ani spadku temperatury i wilgotności względnej; wentylacja musi usuwać z chlewni tylko tę część pary wodnej, która powstaje w wyniku oddychania zwierząt oraz parowania z odchodów i moczu.

Jeśli natomiast powietrze wchodzące do chlewni będzie miało niższą temperaturę i wyższą wilgotność względną (chłodne i wilgotne jesienne powietrze) aniżeli powietrze w chlewni, to musimy włączyć ogrzewanie i zwiększyć tempo wymiany powietrza (otworzyć wloty i zwiększyć obroty wentylatorów). W przeciwnym wypadku dość szybko spadnie nam temperatura powietrza w chlewni i wzrośnie wilgotność względna; para wodna będzie się skraplała i w chlewni zrobi się mokro. Warto pamiętać, że w takiej sytuacji samo zwiększenie tempa wymiany powietrza nie wystarczy! Trzeba włączyć ogrzewanie.

Czytelników zainteresowanych bardziej szczegółowymi danymi na temat roli wentylacji naturalnej i mechanicznej w chlewniach (rodzaje, systemy, wymagania, parametry itd.) prosimy o sięgnięcie do artykułów opublikowanych w „Trzodzie Chlewnej” (nr 4, 6 i 8-9 w 2008 r. czy nr 3 w 2009 r.).

Tabela 1. Ilość pary wodnej (w gramach) w 1 m³ powietrza w zależności od temperatury powietrza oraz jego wilgotności względnej

(Red.)