Odpowiedzi na pytania z TCh numer 06/2009

alwaro4: No dobra, muszę ułożyć mieszanki pełnoporcjowe dla tuczników w okresach: pierwszy od 30-70 kg i drugi 70-110 kg, ale za groma mi nie chce się zbilansować. To czego ja mam wreszcie użyć? Mam to robić na bazie koncentratu Supremus Digest (b.o. 38%, EM 11,3MJ i lizyna 4,5%) lub premiksu Lidermix Super (liz 9%, 1,25EM, nie podali białka). Pierwszy okres koncentrat max 15%, drugi okres 10%, premiks 1-3%, 2-2,5%. Jakie teraz pasze mam użyć, żeby mi się zbilansowało? Energia jakoś wychodzi, ale tego białka zawsze dwa razy mniej niż powinno. A i jeszcze: Ile kosztuje lizyna syntetyczna? Z góry dzięki za odpowiedzi.

W majowej „Trzodzie Chlewnej” powiedzieliśmy, że układanie receptury mieszanki paszowej trzeba zacząć od ustalenia, jakie jest zapotrzebowanie na składniki pokarmowe przez świnie w kolejnych fazach ich wzrostu. Informacje na ten temat możemy znaleźć w książkach i na stronach internetowych.

Załóżmy, że chcemy przygotowywać recepturę paszy dla świń na drugą fazę tuczu (pow. 60-70 kg mc do końca tuczu). Tuczniki przy średnim przyroście masy ciała 750 g/dzień potrzebują w tym okresie dziennie (wg: Normy żywienia świń, 1993): 31,8 MJ energii metabolicznej, 382 g białka ogólnego i 21,5 g lizyny. Jeżeli dzienne spożycie paszy wyniesie średnio 2,8 kg/tucznika, to 1 kg gotowej paszy powinien zawierać:

·         11,36 MJ EM,

·         13,60 % białka ogólnego

·         7,68 g lizyny.

Teraz możemy przejść do drugiego etapu przygotowywania receptury paszy. Powiedzmy, że w silosach mamy pszenicę, jęczmień i żyto. Zboża są w każdej paszy głównie źródłem energii metabolicznej i białka ogólnego (Tabela 1). Jeśli zmieszamy 400 kg pszenicy, 400 kg jęczmienia i 100 kg żyta, to 1 kg tej mieszanki będzie zawierał:

·         13,26 MJ EM [(400 x 13,9 + 400 x 12,6 + 100 x 13,3) : 900]

·         11,23 % białka ogólnego [(400 x 0,119 + 400 x 0,110 + 100 x 0,095) : 900]

·         3,57 g lizyny [(400 x 0,032 + 400 x 0,039 + 100 x 0,037) : 900]

Tabela 1. Wartość pokarmowa zbóż*

* wg: 1. J. Sokół. Wartość pokarmowa i zastosowanie ziarna zbóż w żywieniu świń. Trzoda Chlewna, 2003, nr 10, str. 67-71.

2. S. Kondracki. Ziarno zbóż w żywieniu świń. Trzoda Chlewna, 2000, nr 12, 44-48

Przy dziennym spożyciu 2,8 kg takiej czysto zbożowej paszy tuczniki zjadałyby za dużo energii metabolicznej oraz za mało białka i lizyny. Naszą mieszankę zbóż uzupełnimy więc koncentratem Supremus Digest T zawierającym w 1 kg 11,3 MJ EM, 38 % białka ogólnego i 45 g lizyny (koncentrat zawiera też wszystkie potrzebne tucznikom witaminy, makro- i mikroelementy i inne dodatki). Do 900 kg mieszanki trzech zbóż dodamy 100 kg koncentratu Supremus Digest T i otrzymamy 1000 kg mieszanki, której każdy 1 kg będzie zawierał:

·         13,06 MJ EM [(400 x 13,9 + 400 x 12,6 + 100 x 13,3 + 100 x 11,3) : 1000]

·         13,91 % białka ogólnego [(400 x 11,9 + 400 x 11,0 + 100 x 9,50 + 100 x 38,00) : 1000]

·         7,71 g lizyny [(400 x 0,0032 + 400 x 0,0039  + 100 x 0,0037 + 100 x 0,045) : 1000]

Zawartość białka i lizyny są teraz zgodne z zapotrzebowaniem tuczników (przy spożyciu 2,8 kg paszy/dzień), ale mieszanka jest zbyt bogata w energię. Mimo to spróbujemy podać tucznikom taką paszę przez okres co najmniej dwóch-trzech tygodni notując codzienne spożycie. Byłoby jeszcze lepiej, gdyby udało się nam zważyć kilka tuczników przed podaniem tej paszy i te same tuczniki po dwóch-trzech tygodniach tuczu, aby określić średnie tempo wzrostu przy danym dziennym spożyciu paszy.

Jeżeli dzienne spożycie paszy będzie niższe niż 2,8 kg na sztukę (ilość zjadanej paszy zależy głównie od zawartości w niej energii metabolicznej, a nasza mieszanka ma jej trochę za dużo), to prawdopodobnie tuczniki będą zjadały dziennie za mało białka i lizyny. Będziemy musieli więc zmienić recepturę zwiększając udział koncentratu (zamiast np. pszenicy) lub zwiększyć udział jęczmienia kosztem pszenicy. Każde z tych rozwiązań spowoduje określone konsekwencje, o których opowiemy w następnej odpowiedzi.