Odpowiedzi na pytania z TCh numer 02/2009

daniel0: ...mówicie wilgoć. Powietrze na tuczarni brane jest bezpośrednio z zewnątrz przez otwory wlotowe. Przy max obsadzie czasem robi się nieciekawie!

Daniel0 chowa świnie w gospodarstwie na Podlasiu. Swój post napisał w połowie stycznia, a w tym rejonie Polski od kilku tygodni były dość silne mrozy. W założonym przez siebie temacie „Paszociąg ocynkowany „zjedzony” przez korozję” podał, że „dosłownie na odcinku 30 metrów woda z rur paszociągu praktycznie kapie na głowę!” Mocno zaniepokojony pytał innych Forumowiczów: „Jak sobie z tym radzić? Czy u Was też tak się dzieje?”

W odpowiedzi baraki odpisał Daniel0-owi: „A tak na marginesie to musisz mieć potworną wilgoć w tej chlewni i najwyraźniej coś nie tak z wentylacją”. Maciej* dodał: „Dokładnie! Ja od czasu, gdy założyłem od nowa wentylację w tuczarni, to nawet rury od wody są prawie suche”.

 To prawda! Wysoka wilgotność w chlewni to brak skutecznej wentylacji. A w okresie jesienno – zimowym to także brak skutecznego ogrzewania! (Nie wgłębiając się w szczegóły, zwrócić należy również uwagę na błędy popełniane na etapie konstruowania i budowy chlewni – zła izolacja budynku lub jej brak a także zbyt dużą obsadę). Do efektywnego usuwania z chlewni nadmiaru pary wodnej, czyli – popularnie nazywanej – wilgoci, wydychanej przez znajdujące się w pomieszczeniu świnie (lochy, prosięta, warchlaki, tuczniki) potrzebna jest przede wszystkim sprawna i odpowiednio wydajna wentylacja. A gdy musimy wentylować nasze pomieszczenia w okresie od jesieni do wiosny, także sprawne ogrzewanie wchodzącego z zewnątrz powietrza. Pamiętajmy, że bardzo ważnym zadaniem wentylacji jest usunięcie z chlewni nadmiaru wilgoci, a nie tylko – jak to się powszechnie uważa! – wymiana zużytego powietrza na świeże i usunięcie tzw. gazów szkodliwych (CO₂, amoniak i inne).

Jakość powietrza w chlewni charakteryzuje m.in. wilgotność względna, czyli wyrażony w procentach stosunek rzeczywistej zawartości pary wodnej w jednostce objętości powietrza do zawartości pary wodnej przy pełnym nasyceniu powietrza parą wodną przy danej temperaturze. Wilgotność względna powietrza zależy bowiem nie tylko od ilości zawartej w tym powietrzu pary wodnej, ale także od temperatury powietrza (Tabela 1).

Tabela 1. Ilość pary wodnej (w gramach) w 1 m³ powietrza w zależności od temperatury powietrza oraz jego wilgotności względnej

Ta sama ilość pary wodnej zawarta w powietrzu o różnej temperaturze daje nam różną wilgotność względną. 1 m³ powietrza zawierający 90 g pary wodnej ma w temperaturze 20º C wilgotność względną równą 52% i takie powietrze jest traktowane jako suche, natomiast ta sama zawartość 90 g pary wodnej w powietrzu o temperaturze 10º C powoduje, że mamy wilgotność względną powietrza równą 95% i takie powietrze jest wyraźnie wilgotne. Dlatego wchodzące do chlewni zimne powietrze z zewnątrz powinno być jak najszybciej ogrzane; w przeciwnym razie szybko osiągniemy pełne nasycenie chłodnego powietrza parą wodną i pojawią się krople rosy na ścianach, sprzęcie czy rurach, a nawet na zwierzętach.

Na koniec przypomnijmy kilka podstawowych zasad związanych z prawidłową wentylacją chlewni:

·      prawidłowa wentylacja polega na usuwaniu wilgotnego i zużytego powietrza wyłącznie za pomocą wentylatorów umieszczonych w otworach wylotowych i wpuszczaniu do chlewni na to miejsce świeżego powietrza z zewnątrz wyłącznie poprzez otwory wlotowe (odpowiednie uszczelnienie chlewni, zamknięte drzwi),

·        owietrze w każdej chlewni zawsze zawiera pewną ilość wilgoci, która pochodzi z powietrza wydychanego przez świnie i z odchodów (parowanie wody); im większe zwierzęta i im więcej jest ich w chlewni (zagęszczenie), tym więcej wilgoci wydychane/wydalane jest do powietrza i tym bardziej intensywna powinna być wentylacja,

·        ważna jest ogólna ilość pary wodnej w powietrzu, ale jeszcze ważniejsza jest ilość pary wodnej w powietrzu o danej temperaturze, wyrażana przez „wilgotność względną”; bo w końcu o tym, czy w chlewni jest wilgotno, czy sucho nie decyduje tylko wentylacja, ale przede wszystkim temperatura powietrza w chlewni,

·       jeśli w chlewni spadnie temperatura i tym samym wzrośnie wilgotność względna, to w krótkim czasie powietrze stanie się mokre; wtedy samo zwiększenie tempa wentylacji nie poprawi sytuacji, a w okresie jesienno – zimowym nawet może ją pogorszyć! Przede wszystkim trzeba wtedy jak najszybciej zwiększyć ogrzewanie i podnieść temperaturę powietrza w chlewni (obniżyć wilgotność względną).