Roman pyta: Czy obserwując ceny skupu świń i sprzedaży zbóż można mówić o nadchodzącej zapaści w opłacalności produkcji trzody chlewnej w Polsce? Czy taka sytuacja może wpłynąć na wielkość pogłowia świń w naszym kraju w 2021 r.?

Często jest tak, że same słowa nie oddają w sposób odpowiednio wyraźny powagi rozmiaru wydarzenia, z jakim mamy do czynienia w danym momencie, czyli z opłacalnością produkcji trzody chlewnej w Polsce w pierwszych miesiącach 2021 r. Tym bardziej, że raczej niewielu rolników notuje przez lata bieżące ceny półtusz, zbóż, surowców paszowych i gotowych pasz, aby potem je analizować i – ewentualnie – przewidywać zachowanie się rynku trzody chlewnej (i wieprzowiny) pod względem opłacalności produkcji.

Całe szczęście, że m.in. portal 3trzy3.pl w zakładce Rynki-Ekonomia zamieszcza potrzebne wykresy, wg mnie bardzo dobrze przygotowane i stosunkowo łatwe w obsłudze. Warto im się przyglądać i wyciągać wnioski, po prostu edukować się, aby w większym stopniu orientować się w tym, co dzieje się na rynku trzody chlewnej. Niech więc oprócz słów przemówią także obrazy.

Na początku 2020 r. w zasadzie nic nie zapowiadało, że opłacalność produkcji trzody chlewnej w Polsce na przełomie 2020/21 roku będzie taka zła (wykres 1). Cena półtusz 57% wynosiła w marcu 2020 r. ponad 8,40 zł/kg, w połowie lipca spadła poniżej 6,00 zł/kg, ale w grudniu 2020 r. osiągnęła poziom poniżej 5,00 zł/kg. W ciągu 10 miesięcy spadła aż o ponad 40%!

Spadek cen półtusz 57% do poziomu poniżej 5,00 zł/kg miał miejsce w Polsce w okresie ostatnich 10 lat w 2010 r. i w 2015 r. W 2010 r. średnia cena roczna wyniosła 5,26 zł/kg (maksymalna nieco ponad 6,00 zł/kg, a minimalna 4,70 zł/kg), natomiast w 2015 r. średnia cena roczna wyniosła 5,61 zł/kg (maksymalna nieco ponad 6,13 zł/kg, a minimalna 4,88 zł/kg). Największy dotąd zanotowany spadek cen półtusz 57% miał miejsce w ciągu dwóch lat 2013/15 i wyniósł prawie 40%.

Niestety, nic nie wskazuje, że cena skupu trzody chlewnej w Polsce w najbliższym czasie ulegnie zdecydowanej poprawie. Może będziemy obserwować wahania cen skupu w górę/dół, ale raczej w ograniczonym zakresie.

Grozę braku opłacalności produkcji trzody chlewnej w Polsce w pierwszych miesiącach 2021 r. pogarsza postępujący wzrost cen kukurydzy, pszenicy oraz śruty sojowej, zarówno na rynku krajowym, jak i na świecie. W okresie grudzień 2020 – luty 2021 ceny kukurydzy w Polsce wzrosły o ponad 37%, pszenicy o 12%, jęczmienia o 15%. Pomimo wysokich zbiorów zbóż w Polsce w 2020 r. (33,3 mln ton, o 15% więcej niż w 2019 r.) eksport ponad 7 mln ton zbóż w okresie styczeń-październik 2020 r. (3,18 mln ton w tym samym okresie 2019 r.) oraz utrzymujący się nadal duży eksport (3,68 mln ton w okresie lipiec-listopad 2020 r. wobec 2,35 mln ton w tym samym okresie 2019 r.), niskie zapasy oraz niewielki import mogą spowodować niedobory podażowe zbóż w okresie żniw 2021 r. (Raport IZ-P z lutego 2021 r.)   

Przewidywany zakup 25 mln ton amerykańskiej kukurydzy przez Chiny w sezonie 2020/21 r. (wzrost o ponad 230%, w sezonie 2019/20 zakup 7,5 mln ton) spowodował wzrost cen amerykańskiej kukurydzy o prawie 40%. Wysoka cena kukurydzy „pociągnęła” w górę światowe ceny pszenicy (wzrost o ponad 17%).

Produkcja wieprzowiny w Polsce w 2020 r. spadła o 5,1% (do 1,39 mln ton) w porównaniu do produkcji w 2019 r. Analitycy krajowego rynku trzody chlewnej spodziewają się w 2021 r. spadku pogłowia trzody chlewnej (o ok. 7%) do poziomu 10,5 mln szt. na koniec roku, głównie z powodu wyjątkowo niskiej opłacalności produkcji oraz utrzymującej się wysokiej podaży wieprzowiny w UE. Takie pogłowie trzody chlewnej mieliśmy już w 2015 r. (wysokie ceny zbóż w 2014 r.) i w 2019 r. (nadprodukcja wieprzowiny w UE). Na początku 2021 r. te dwa czynniki połączyły swoje siły!

Opr.: ACONAR

Wykres 1. Średnie oraz maksymalne/minimalne ceny półtusz wieprzowych 57% w Polsce w latach 2009-2021 (za: 3trzy3.pl)