Łukasz Łowiński

Przemysłowy instytut Maszyn Rolniczych, Poznań

Separatory – inny sposób zagospodarowania gnojowicy

Technika separacji suchej frakcji z gnojowicy coraz częściej pojawia się w polskich gospodarstwach. Doświadczenia zebrane w Stanach Zjednoczonych i na terenie Europy (Niemcy, Francja) producenci separatorów chętnie przekazują najczęściej dużym hodowcom bydła, ale i coraz częściej również hodowcom trzody chlewnej. Nie ma półrocza, w którym nie byłoby słychać o nowej instalacji, np. w Top Farms Wielkopolska (Głubczyce, Stary Gołębin czy Szczodrzykowo), Spółce Rolnej w Kalsku czy Hodowli Zwierząt Zarodowych Osowa Sień.

            Separatory służą do odcedzania frakcji stałej od płynnej z medium będącym zawiesiną organicznych drobin w płynie (gnojowicy). Urządzenia te najczęściej wykorzystywane są do separacji gnojowicy bydlęcej, dzięki czemu można uzyskać z błotnistej breji lub płynnej mazi przyjemny w dotyku, nie klejący się do skóry, o ziemistym zapachu i konsystencji wilgotnej trociny, separat (nadający się do ścielenia pod bydło) oraz ciecz łatwą do pompowania, magazynowania, aplikowania na glebę i do gleby, a także do rozdeszczowania za pomocą tradycyjnych deszczowni polowych.

Separatory wykorzystywane są do wydzielenia z gnojowicy od trzody chlewnej frakcji stałej, co znacznie ułatwia magazynowanie frakcji płynnej i późniejsze jej aplikowanie pod uprawy polowe. Frakcja stała, traktowana jak obornik, może być kompostowana na ogrodniczy substrat organiczny. Separator może być wykorzystany do oddzielenia z wywaru gorzelnianego frakcji stałej, będącej wyśmienitą paszą np. dla bydła, i cieczy łatwej do odwirowania z frakcji mulistych, celem pozbycia się wody lub zawrócenia jej w procesie technologicznym. Separator jest przeznaczony do długotrwałej eksploatacji na wolnej przestrzeni w temperaturze 0-40°C. Przed użyciem separatora gnojowica powinna być wymieszana i pompowania na przyłącze tłoczne pod niewielkim ciśnieniem za pomocą pompy elektrycznej lub pompy napędzanej ciągnikiem.

Proces obsługi w przykładowym gospodarstwie może być całkowicie zautomatyzowany. Gnojowica z kanałów spływa do zbiornika pośredniego (zbiorczego). Tam, co kilka godzin jest wzburzana przez mieszadło mechaniczne, aby cząstki stałe nie osiadały na dnie. Następnie ze zbiornika gnojowica podawana jest do maceratora, który tnie większe elementy stałe na drobne cząstki. Homogenizowana gnojowica przepływa przez pompę i trafia do ślimakowej prasy separującej, gdzie następuje właściwy proces oddzielania frakcji stałej i płynnej.