Zbigniew Domagalski

Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa, Oddział Poznań

Słów kilka o natłuszczaniu paszy

Dodatki paszowe w formie ciekłej są dodawane w celu wzbogacenia mieszanek pod względem kalorycznym, poprawienia ich własności smakowych, a równocześnie w celu właściwego wykorzystania substancji ubocznych z przetwórstwa spożywczego, np. tłuszcze zwierzęce i roślinne.

Korzystnym efektem dodawania surowców płynnych jest zmiana właściwości technologicznych mieszanek sypkich, polegająca na zmniejszeniu pylistości i poprawie warunków aglomerowania cząstek sypkich. Mimo obserwowanego w krajach o wysokim poziomie produkcji pasz wzrostu zainteresowania składnikami tłuszczowymi, co wiąże się z rozwojem małych wytwórni lub mieszalni pasz, w Polsce w dalszym ciągu surowce tłuszczowe, generalnie występujące w postaci ciekłej, wykorzystywane są rzadko. Tylko nieliczne zakłady wyposażone są w urządzenia i instalacje niezbędne do odbioru i składowania surowców ciekłych. Natłuszczanie pasz pomaga skrócić okres tuczu, co relatywnie wpływa na zmniejszenie kosztów produkcji, jednakże ilość dodawanego tłuszczu do paszy powinna zostać wcześniej skonsultowana z doradcą żywieniowym.

Aglomerowanie -łączenie drobnych cząstek ciał sypkich (sproszkowanych) w większe części. Drobne cząstki ciała połączone w większe przybierają nową formę struktury, charakteryzującą się indywidualnymi właściwościami, innymi niż cząstki pierwotnie. (np. cukier puder zaglomerowany nabiera lepszych właściwości jeżeli chodzi o jego pylistość - nie rozpyla się).

Jaka postać tłuszczu?

Tłuszcz jako dodatek paszowy może występować w postaci ciekłej i sypkiego koncentratu tłuszczowego. Najbardziej rozpowszechnione jest stosowanie tłuszczu w postaci ciekłej,natomiast koncentrat paszowyjest mniej rozpowszechniony, gdyż proces jego produkcji jest skomplikowany, wymaga budowy specjalnej wytwórni tłuszczu sypkiego i rozwożenia go na dalsze odległości, co może być nieekonomiczne. Stosowanie substancji ciekłych uzależnione jest jednak od posiadania odpowiednich instalacji.

Wprowadzanie tłuszczu ciekłego do mieszanek paszowych

Do podstawowych elementów instalacji dla tłuszczowych składników paszowych zalicza się:

- zbiorniki magazynowe i pośrednie,

- przewody rurowe wraz z osprzętem (zawory, złączki, kolana, itp.),

- filtry,

- pompy i kompresory,

- układy podgrzewające,

- dozowniki i rozpylacze,

- aparatura kontrolno-pomiarowa.

Tłuszcz do pasz może być wprowadzany w następujących miejscach i zastosowaniu operacji:

- w specjalnej linii natłuszczania mieszanek paszowych,

- w granulatorze lub w głównej mieszarce linii do granulowania pasz,

- przez natryskiwanie tłuszczu na gotowy granulat,

- wprowadzanie tłuszczu do preparatów mlekozastępczych.

            Na rys. 1 przedstawiono typową instalację do natłuszczania mieszanek paszowych. Pompa podaje tłuszcz ze zbiornika (podgrzanego do około 75°C) do parowego podgrzewacza lub zbiornika o pojemności równej dziennemu zapotrzebowaniu na tłuszcz. Z podgrzewacza tłuszcz podawany jest do układu pomiarowo-kontrolnego i dalej poprzez zawór trójdrogowy - do końcówek rozpylających. W instalacji znajdują się również zawory przelewowe i odcinające.

Cały artykuł w: Trzoda Chlewna (2007) Nr 11, str. 99 – 101