Andrzej Frankiewicz
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
Pszenica i produkty jej przetwarzania w żywieniu trzody chlewnej
Zboża stanowią znaczący udział w naszym bilansie paszowym. Powierzchnia zasiewów pięciu podstawowych zbóż wraz z mieszankami w 2006 r. wynosiła około 8,0 mln ha, co stanowiło prawie 70% powierzchni zasiewów wszystkich roślin uprawianych na gruntach ornych.
Struktura zasiewów przedstawiona na rys. 1 wskazuje, że w latach 2004 - 2006 dominowała uprawa pszenicy ozimej (23,3%), mieszanek zbożowych (głównie jarych) oraz żyta. Zboża te stanowiły odpowiednio 18,6% i 18,0%. W dalszej kolejności, biorąc pod uwagę powierzchnię uprawy, znalazły się pszenżyto ozime (13,0%), jęczmień jary (12,2%) oraz owies 6,7%. Pozostałe zboża, z wyjątkiem kukurydzy pochodzącej głównie z importu, ze względu na ograniczoną skalę produkcji nie odgrywają większego znaczenia w naszym bilansie paszowym.
Pszenica ozima, która dominuje w strukturze zasiewów przeznaczonych pod zboża przeznaczana jest głównie na cele spożywcze. Odmiany ozime charakteryzują się bowiem większą wydajnością mąki, niższą zawartością popiołu niż odmiany jare, co preferowane jest w skupie ziarna na cele młynarsko - piekarnicze.
W chwili obecnej w krajowym rejestrze znajduje się 56 odmian pszenicy ozimej oraz 31 odmian pszenicy jarej. Szeroki wachlarz odmian daje producentom zbóż możliwość dokonania wyboru właściwej odmiany do konkretnych warunków przyrodniczo - rolniczych.
Pszenicę jarą oraz znaczną część ziarna pszenicy ozimej przeznacza się na paszę. Do celów paszowych pozostają także produkty uboczne powstające w procesie przetwórstwa ziarna; otręby pszenne, mąka pastewna oraz gluten paszowy.
Ziarno pszenicy ma szerokie zastosowanie w żywieniu trzody chlewnej i drobiu. Należy, podobnie jak kukurydza, do pasz o wysokiej koncentracji energii metabolicznej (EM). W żywieniu trzody chlewnej wartość energetyczna pszenicy wynosi około 14 MJ EM/kg. Na tak wysoką koncentrację EM wpływa wysoka zawartość węglowodanów (głównie skrobi) oraz niska zawartość włókna surowego (tab. 1).
