Michał Fabisiak, Anna Szczotka*

Katedra Nauk Klinicznych, Wydział Medycyny Weterynaryjnej SGGW w Warszawie

*Zakład Chorób Świń, Państwowy Instytut Weterynaryjny – Państwowy Instytut Badawczy w Puławach

Kolibakterioza prosiąt ssących

Cz. 3 – Leczenie i zapobieganie chorobie

Podobnie jak w przypadku wielu innych chorób trzody chlewnej, powszechnie zalecanym postępowaniem w przypadku kolibakteriozy prosiąt ssących jest wprowadzenie środków zaradczych, pozwalających na uniknięcie rozwoju objawów klinicznych choroby. Należy jednak podkreślić, że w sytuacjach, kiedy w stadzie występuje ostra postać kolibakteriozy prosiąt ssących, konieczne jest szybkie wdrożenie skutecznego leczenia, pozwalającego na maksymalne ograniczenie strat związanych z konsekwencjami ujawnienia się choroby.

Postępowanie lecznicze w kolibakteriozie prosiąt ssących

Podejmując leczenie kolibakteriozy prosiąt ssących należy mieć na uwadze osiągnięcie następujących celów: eliminację zakażenia patogennymi szczepami Escherichia coli, wyrównanie zaburzeń wodno-elektrolitowych, odwrócenie niekorzystnych zmian w funkcjonowaniu organizmu prosięcia spowodowanych przez epizod biegunkowy oraz zapewnienie optymalnych warunków środowiskowych dla leczonych zwierząt. W celu uzyskania wysokiej skuteczności terapii powinna ona zostać wprowadzona tak szybko, jak to możliwe.

Jak wspomniano w poprzednim artykule, niezwykle istotne jest potwierdzenie wstępnego rozpoznania chorobyza pomocą badań laboratoryjnych – badania bakteriologicznego i ewentualnej oceny wrażliwości wyizolowanych szczepów Escherichia coli na chemioterapeutyki. Wynika to z faktu, że wrażliwość poszczególnych szczepów tych bakterii na dostępne chemioterapeutyki może się znacząco różnić, co wpływa na skuteczność terapii. Biorąc jednak pod uwagę, że niejednokrotnie należy jak najszybciej rozpocząć leczenie, przed otrzymaniem wyników badania lekowrażliwości, można zastosować antybiotyki o szerokim spektrum działania. Wyboru środka terapeutycznego można dokonać na podstawie wcześniejszych doświadczeń i sukcesów w leczeniu kolibakteriozy w danym stadzie, ewentualnie należy zastosować jeden z antybiotyków powszechnie przyjętych i uznanych za skuteczne w terapii kolibakteriozy prosiąt ssących. Do takich leków zalicza się gentamycynę, kolistynę, neomycynę, norfloksacynę, enrofloksacynę, cefalosporyny. Droga podawania antybiotyku uzależniona jest od rozpowszechnienia choroby w stadzie, jednak najbardziej optymalnym sposobem jest podawanie odpowiednich preparatów doustnych.

Ważnym elementem leczenia kolibakteriozy prosiąt ssących jest terapia wspomagająca, która ma na celu wyrównanie odwodnienia, kwasicy metabolicznej oraz niedożywienia. Ten cel osiąga się poprzez podawanie płynów wieloelektrolitowych i roztworów glukozy – dootrzewnowo lub, w przypadku większych ilości płynu, doustnie. W literaturze naukowej i badaniach doświadczalnych wskazuje się na dodatkową możliwość podawania leków hamujących wydzielanie w przewodzie pokarmowym (a więc o działaniu przeciwnym do enterotoksyn), jednakże, między innymi z uwagi na niekorzystne efekty uboczne stosowania tych leków, nie znajdują one dotychczas uznania w powszechnej praktyce.

Zapewnienie leczonym zwierzętom odpowiednich warunków środowiska, ciepłego, suchego miejsca o dobrej wentylacji i pozbawionego przeciągów ma niezwykle istotny wpływ na tempo powrotu do zdrowia. Takie warunki pozwalają na zapobieganie hipotermii nasilającej objawy kliniczne kolibakteriozy; dodatkowo w środowisku o korzystnych parametrach lepiej mobilizowane są siły obronne organizmu.