Zygmunt Pejsak, Andrzej Lipowski

Państwowy Instytutu Weterynaryjny – Państwowy Instytut Badawczy w Puławach

Korzystna nowelizacja Rozporządzenia dotyczącego programu zwalczania choroby Aujeszkyego

W następstwie ukazania się Rozporządzenia. Rady Ministrów z dnia 19 marca 2008 r. w sprawie wprowadzenia programu zwalczania choroby Aujeszkyego (chA) u świń rozpoczęto w Polsce, w maju br., działania zmierzające do eradykacji wirusa chA z naszego terytorium.

Ogólnopolski program został poprzedzony programem pilotażowym, który wdrożono w województwie lubuskim na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 czerwca 2006 r. w sprawie wprowadzenia programu zwalczania choroby Aujeszkyego u świń na obszarze województwa lubuskiego oraz później Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 sierpnia 2007 r. w sprawie wprowadzenia programu zwalczania choroby Aujeszkyego u świń na obszarze województwa lubuskiego w 2007 r.

Aktualnie programem zwalczania objęte są wszystkie województwa, w niektórych zakończono całkowicie pierwszy etap programu, to jest I próbkobranie, a w innych na ukończeniu jest już drugie próbkobranie.

Na podstawie uzyskanych wyników można stwierdzić, że sytuacji epizootyczna w poszczególnych województwach a jeszcze wyraźniej w poszczególnych powiatach i gminach jest bardzo różna. W niektórych powiatach nie stwierdzono ani jednego gospodarstwa serologicznie dodatniego, a w innych odsetek tego typu chlewni sięga 20%.

Dane na powyższy temat zaprezentowano w tabeli 1. Zamieszczone tam wyniki badań serologicznych dowodzą, że sytuacja epizootyczna naszego kraju, średnio około 4,3% stad zakażonych (do 31.11.2008), jest mniej korzystna niż zakładano. Największy odsetek stad serologicznie dodatnich stwierdzono w tych województwach, w których liczba świń oraz gęstość populacji tych zwierząt była szczególnie wysoka (wielkopolskie, kujawsko-pomorskie). W województwach tych odsetek gospodarstw serologicznie dodatnich po pierwszym próbkobraniu kształtuje się na poziomie – odpowiednio 7,92% i 7,28%.

Reasumując ten fragment, można na podstawie dotychczas uzyskanych danych stwierdzić, że średni dla Polski odsetek gospodarstw zapowietrzonych był istotnie wyższy od spodziewanego. Nie mniej, co należy wyraźnie podkreślić, był wielokrotnie niższy od rejestrowanego w takich krajach jak Niemcy, Holandia czy Belgia. Tylko w nielicznych powiatach – w tych o największej gęstości populacji świń - sytuacja w zakresie intensywności rozprzestrzeniania się wirusa chA  była podobna do tej, którą rejestrowano w krajach Europy Zachodniej.

Biorąc pod uwagę wysoce zróżnicowane natężenie występowanie wirusa chA na terenie Polski za słuszną uznać należy przyjętą dla naszego kraju strategię zwalczania chA; to jest metodę „szczepienie-eliminacja” oraz metodę administracyjną. Pierwsza zalecana była do stosowania na obszarach, na których stwierdzono znaczny odsetek stad serologicznie dodatnich – średnio więcej niż 5%; drugą tam gdzie odsetek stad zakażonych wirusem chaA był niski.

W trakcie prawie 8 miesięcy realizacji programu zdobyto doświadczenia oraz zebrano uwagi – inspekcji weterynaryjnej, prywatnych lekarzy weterynarii oraz hodowców i producentów świń – upoważniające do podjęcia działań zmierzających do nowelizacji cytowanego  na wstępie Rozporządzenia.

Celem nowelizacji jest przede wszystkim dostosowanie regulacji prawnych do istniejącej, ocenionej obiektywnie, dopiero na podstawie pierwszego probkóbrania, sytuacji epizootycznej  w zakresie chA. Należy podkreślić, że w każdym kraju, w którym prowadzono program zwalczania wspomnianej choroby tego typu dostosowywanie programu do sytuacji miało miejsce. Dlatego też zagadnienie nowelizacji należy traktować jako zagadnienie zupełnie normalne. Można sądzić, że prawdopodobna jest kolejna nowelizacja w momencie, kiedy dla sprawności realizacji programu zwalczania chA będzie ona niezbędna.