Stanisław Gosek
Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy Puławy
Właściwości i zastosowanie gnojowicy od trzody chlewnej
Gnojowica jest mieszaniną kału, moczu i wody stosowanej do zmywania stanowisk. W „Ustawie o nawożeniu” gnojowica zaliczana jest z obornikiem i gnojówką do nawozów naturalnych, bezpośrednio pozyskiwanych od inwentarza. Wcześniej nawozy te były określane jako nawozy organiczne w odróżnieniu od nawozów mineralnych.
Skład chemiczny gnojowicy od trzody chlewnej zależy od wieku zwierząt, rodzaju skarmianych pasz oraz stopnia rozcieńczenia wodą. Gnojowica w odróżnieniu od ścieków nie zawiera składników szkodliwie działających na rośliny. Przedstawione w artykule wyniki pochodzą z wieloletnich badań krajowych. Dobrze pozyskiwana i właściwie przechowywana gnojowica powinna zawierać nie mniej niż 8% suchej masy. Każda ilość zbędnej wody zwiększa objętość przechowywanej gnojowicy i koszty jej zagospodarowania. W zależności od zawartości suchej masy wydzielono 3 grupy gnojowicy: powyżej 6% - gnojowica gęsta, 3-6% suchej masy zawiera gnojowica rozcieńczona, a poniżej 3% suchej masy – bardzo rozcieńczona. Ilość uzyskiwanej w gospodarstwie gnojowicy wynika z obsady inwentarza oraz ilości kału i moczu wydalanych przez określoną grupę zwierząt. Według badań wielu autorów 1 SD – czyli jedno (lub kilka zwierząt) o wadze żywej 500 kg wydala 45 kg odchodów + 10 litrów wody, co daje łącznie 55 kg gnojowicy na dobę lub 20 m3 gnojowicy w ciągu całego roku. W ciągu okresu użytkowania zwierząt zmienia się ilość kału i moczu wydalanego przez zwierzęta. W odchodach trzody chlewnej przeciętny stosunek kału do moczu wynosi 2:3.
Skład chemiczny gnojowicy w odniesieniu do zawartości składników pokarmowych zależy od wieku zwierząt, sposobu ich użytkowania, rodzaju skarmianych pasz i stopnia rozcieńczenia wodą. Od rolnika zależy stopień rozcieńczenia gnojowicy wodą i musi być on uwzględniony przy określaniu wielkości dawki, aby zabezpieczyć potrzeby pokarmowe roślin. Najdokładniejsze określenie wielkości dawek gnojowicy jest możliwe tylko po przeanalizowaniu w laboratorium pobranej średniej próbki tego nawozu na zawartość suchej masy i składników pokarmowych.
