Małgorzata Kasprowicz - Potocka

Katedra Żywienia Zwierząt i Gospodarki Paszowej, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Kukurydza w żywieniu świń

Uprawa kukurydzy w Polsce cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem, pomimo stosunkowo wysokich nakładów na produkcję i niepewnych plonów, silnie uzależnionych od przebiegu pogody. Kukurydza jest bowiem rośliną ciepłolubną i potrzebującą wilgoci, zwłaszcza w okresie wschodów i w pierwszym okresie wegetacji.

Z obserwacji środowiska wynika, że klimat ulega ociepleniu a średnia przypowierzchniowa temperatura globu może wzrosnąć o 1,5-5,5^oC. Takie zmiany w klimacie Polski mogą w przyszłości wpłynąć na wydłużenie okresu wegetacyjnego oraz zmniejszenie ryzyka uprawy roślin ciepłolubnych, także kukurydzy. Obecnie jednak, dzięki właściwemudoborowi odmian, bardziej przystosowanych do naszego klimatu, oraz znacznej poprawie agrotechniki, z każdym rokiem rośnie krajowa produkcja kukurydzy. Przy sprzyjającej aurze można uzyskać zbiory nasion do 14 t/ha i wysokie plony zielonej masy.

Z ogólnej puli uprawianej kukurydzy aż 60-70% przeznacza się na cele paszowe, głównie jako źródło energii w żywieniu zwierząt gospodarskich. Powszechnie praktykowana jest uprawa kukurydzy na ziarno, jednakże ze względu na wysoką wilgotność i konieczność intensywnego i kosztownego suszenia po zbiorach, coraz popularniejszą metodą ograniczania strat związanych z przechowywaniem kukurydzy jest zakiszanie ziarna lub całych kolb kukurydzy. Uzyskuje się w ten sposób smakowitą i wartościową paszę dla świń, możliwą do skarmiania także w chlewniach z płynnym systemem żywienia. Znaczne ilości w rożnym stopniu przetworzonych pasz kukurydzianych uzyskuje się także jako produkty uboczne przemysłu spożywczego i fermentacyjnego.

Sposobem na zwiększenie atrakcyjności uprawy kukurydzy może być wprowadzanie nowych odmian o cechach odpowiednio zmodyfikowanych w zależności od przeznaczenia materiału, np. o większej przydatności paszowej. Warto tutaj wymienić odmiany np. Opaque - zasobniejsza w lizynę, Floury - zasobniejsza w białko, Waxy - bogata w amylopektynę (100% zamiast 70% w zwykłej kukurydzy), HOC (high oil corn) - zwiększona zawartość tłuszczu, HAP (high available phosphorus) - zmniejszona zawartość kwasu fitynowego. Także w Polsce prowadzone są intensywne prace hodowlane w celu otrzymania odmian lepiej plonujących w naszym klimacie, a przy tym odpornych na mrozy, susze, grzyby i szkodniki. Na koniec roku 2007 w krajowym rejestrze znajdowało się 161 odmian kukurydzy. W roku 2008 dołączono jeszcze 19 odmian. Wyróżnia się odmiany przeznaczone na ziarno lub na kiszonkę, z przeznaczeniem do hodowli w różnych regionach kraju.