Jerzy Pastuszak
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie
Loszki przyszłością stada
Odsadzanie 30 prosiąt od lochy rocznie dla wielu hodowców nie jest niczym niezwykłym. W Danii najlepsi hodowcy odsadzają już ponad 35 prosiąt rocznie i wciąż szukają rezerw produkcyjnych. Wszyscy oni zgodnie powtarzają, że do celu tego dążyć można tylko wtedy, gdy na fermie jest odpowiednio prowadzona praca i postępowanie z loszkami.
Loszki na wagę złota
„Pokaż mi, jak wygląda Twoja praca z loszkami, a powiem Ci, jak wygląda Twoje stado”. Taka maksyma sprawdza się w 100%. Brak lub nieprawidłowe postępowanie z loszkami odpowiadają za późniejsze słabsze wyniki reprodukcyjne. Niestety hodowla loszek to wciąż niedoceniany sektor w produkcji trzody chlewnej. Prawidłowa praca z loszkami wymaga od prowadzących fermę dodatkowego zaangażowania siły roboczej. Brak kontaktu człowieka z loszkami może być przyczyną wielu problemów. W Polsce gospodarstwa dzielą się na te, które kupują loszki oraz na te, które produkują je wewnątrz własnego stada. Zarówno w pierwszym jak i w drugim przypadku jest tyle samo korzyści co i zagrożeń - szczegóły zamieszczono w tabeli 1.
Tabela 1. Korzyści i wady zakupu loszek oraz ich odchowu we własnym gospodarstwie
|
Loszki z zakupu
|
|
Korzyści
|
Wady
|
|
- zakup materiału o wyższym potencjale genetycznym
- efekt heterozji jest wyraźny
- wygodny sposób prowadzenia remontu stada, brak konieczności prowadzenia dokumentacji hodowlanej
|
- problemy z wprowadzeniem zdrowotnym loszek do stada
- możliwość wprowadzenie nowych jednostek chorobowych
- niższy stopień selekcji loszek ze względu na ich produkcyjność
- wyższy koszt wprowadzenia loszek ze względu na konieczność prowadzenia kwarantanny
- loszki wymagają umiejętnego wprowadzenia do stada
|
|
Loszki własne
|
|
Korzyści
|
Wady
|
|
- znany poziom genetyczny wprowadzanych loszek
- ograniczenie wpływu nowych zwierząt do stada
- możliwość prowadzenia selekcji loszek ze względów produkcyjnych
|
- 10-15% loch w stadzie przeznaczona jest pod produkcję loszek, co zmniejsza produkcyjność stada
- należy prowadzić dokładną dokumentację pracy hodowlanej
- potrzebne jest dodatkowe nasienie na potrzeby produkcji loszek i/lub „babek”
- często stado oddala się genetycznie od stad najlepszych genetycznie, namnażających
- wymagany jest dodatkowy budynek - loszkarnia
|
Ile powinno być loszek w stadzie?
Wprowadzenie loszek ma kilka funkcji:
· utrzymanie średniego wieku stada na optymalnym poziomie ok. 3,5 wyproszeń,
· wprowadzenie materiału genetycznego o wyższym poziomie niż stado obecne,
· wymiana loch o słabych wynikach produkcyjnych,
· wymiana pierwiastek o niedostatecznej liczbie żywo urodzonych prosiąt,
· uzupełnienie loch, które z różnych przyczyn usunięto ze stada (nagłe upadki, kulawizny, powtórki rui).
Zasada obliczania liczby wprowadzanych loszek jest następująca:
Zakładamy, że stado liczy 360 loch i ma indeks wyproszeń 2,3 wyproszeń/lochę/rok, a wymiana loch odbywa się na zasadzie 20% w każdym wyproszeniu. Obliczamy:
20% x 2,3 = 46% wymiany stada na rok
360 x 46% = 166 pierwiastek rocznie
166 pierwiastek/52 tygodnie = 3,2 wyproszonych pierwiastek co tydzień
166 pierwiastek x 2 (selekcja loszek) = 332 produkowane loszki
332 x 2 (podział płci w miocie) = 664 prosiąt z miotów hodowlanych
664/10 = 66,4 wyproszeń rocznie loch zarodowych
66/52 (tygodnie) = 1,3 wyproszenia lochy zarodowej co tydzień
66 wyproszeń loch zarodowych / 2,3 Indeks wyproszeń = 29 loch stada zarodowego
29 loch stada zarodowego+29 *(100-80% skuteczność wyproszeń/100)=35 lochy stada zarodowego
35 loch stada zarodowego *46% remontu stada = 16 loch stada zarodowego wprowadzonych rocznie
