Robert Szulc

Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa, Oddział Poznań

Dogrzewanie prosiąt

Nie ma wątpliwości, że dogrzewanie jest zabiegiem koniecznym w chlewni, a zwłaszcza w gniazdach prosiąt. Minęły dawno czasy, kiedy to hodowcy mieli do dyspozycji jeden rodzaj lub system dogrzewania zwierząt, najczęściej też jednego producenta. Także w tym zakresie konkurencja i rozwój nowych technologii wychodzi naprzeciw wymaganiom hodowców. Poniższy artykuł ma na celu przybliżyć ofertę rynku i zaznajomić z ewentualnymi kwestiami i kryteriami doboru odpowiedniego systemu promienników.

Hodowca musi stworzyć zwierzętom idealne warunki do prawidłowego ich rozwoju. Niezwykle ważnym czynnikiem, szczególnie dla młodych prosiąt, jest ciepło i światło. Ciepło, daje im komfort termiczny, natomiast światło je uspokaja i wyznacza prawidłowy rytm życia. Jak powszechnie wiadomo, istnieje kilka metod i sposobów w zakresie możliwości dogrzewania pomieszczeń inwentarskich, w zależności od rodzaju zastosowanego źródła energii. Takimi źródłami energii jest przede wszystkim prąd elektryczny, gaz, ale również gorąca woda. Najczęściej są oczywiście stosowane urządzenia wykorzystujące energię elektryczną. Są nimi przede wszystkim wszelkiego typu lampowe lub ceramiczne promienniki podczerwieni. Promieniowanie podczerwone jest promieniowaniem elektromagnetycznym, niewidzialnym o długości fal od ok. 760 do ok. 2000 nm, emitowanym przez rozgrzane ciała. Promieniowane światło podczerwone powoduje lepszy rozkład ciepła u ogrzewanych zwierząt. Równoważy ciepłotę ciała zwierząt i stymuluje cyrkulację w tkankach i mięśniowych zwłaszcza w młodych organizmach.

Promienniki podczerwieni to urządzenia wysokowydajne, charakteryzujące się kierunkowym promieniowaniem. Zaletą promienników podczerwieni jest bardzo korzystne źródło promieniowania cieplnego. Zamieniają one na ciepło do 90% pobieranej energii. Poza tym istnieje możliwość dokładnej kontroli poziomu promieniowania oraz kierunku, pozwalająca na koncentrację promieniowania w miejscach, gdzie jest ono najbardziej potrzebne. Emitowane przez lampy grzewcze promieniowanie podczerwone przenika w głąb nagrzewanego organizmu, wywołując efekt cieplny nie tylko na powierzchni skóry. 

Promienniki podczerwieni mogą występować w następujących kolorach bańki: rubinowe – czerwone i  białe przezroczyste. 

Promienniki rubinowe (kolor światła czerwony) zalecane są zazwyczaj do ogrzewania ptaków grzebiących w pomieszczeniach z dostępem światła dziennego, również w celu wyeliminowania ataków agresji wśród ptaków, zadziobywania się piskląt i zmniejszenia stresu. Natomiast promienniki białe (przeźroczyste) zastępują światło słoneczne i polecane są właśnie hodowcom trzody chlewnej. W świetle białym można dostrzec np. zmiany skórne, które mogą świadczyć o nieprawidłowym rozwoju lub chorobach.

Wstępnego podziału takich urządzeń można dokonać pod względem miejsca usytuowania urządzenia dogrzewającego. Mianowicie promienniki są instalowane zazwyczaj w gniazdach nad prosiętami, dostarczając energię cieplną od góry. Drugim sposobem jest umieszczenie specjalnych mat lub przewodów grzejnych na stałe w posadzce lub ruszcie i tym samym dostarczanie ciepła od dołu zwierząt.