Zbigniew Domagalski

Instytut Technologiczno Przyrodniczy w Falentach Oddział w Poznaniu (dawniej IBMER)

Czym usuwać obornik

Prace w chlewni związane z usuwaniem odchodów należą do uciążliwych ze względu na charakter obrabianego materiału i jego ilość.

Gatunek zwierząt, masa ciała, wiek, kondycja i sposób utrzymania decydują o ilości odchodów produkowanych przez zwierzęta, jak również o właściwościach fizycznych.

Odchody, które należy usunąć to:

1.     Obornik, nawóz naturalny składający się z przefermentowanego kału, moczu zwierząt i ściółki. Zawiera on wszystkie składniki odżywcze potrzebne do rozwoju roślin oraz poprawia właściwości fizyczne gleby.

2.     Gnojówka, przefermentowany mocz gromadzony w zbiornikach. Jest nawozem jednostronnym, gdyż prawie całkowicie pozbawionym fosforu. Zawiera przeciętnie 1-3% suchej masy, 0,3-0,6% N, 0,68-0,83% K i poniżej 0,04% P.

3.     Gnojowica, która jest mieszaniną kału i moczu oraz wody używanej do celów technologicznych i higienicznych.

W tabeli 1 przedstawiono rodzaj odchodów i zużycie słomy dla poszczególnych grup zwierząt.

Czym usuwamy?

W zależności od sposobu utrzymania zwierząt oraz zastosowanych rozwiązań budowlanych stosowane są różne maszyny i urządzenia do usuwania magazynowania i zagospodarowania odchodów. Stosowanie w praktyce bezściółkowych systemów utrzymania zwierząt pozwoliło zmniejszyć nakłady robocizny na bezpośrednią obsługę, przez wyeliminowanie prac związanych z pobieraniem, przechowywaniem i rozdzielaniem ściółki.

Z chlewni ściółkowych płytkich odchody stałe wraz ze zużytą ściółką (obornikiem) zgarniane są codziennie na korytarz gnojowy, a następnie usuwane poza budynek. Stosuje się tu proste narzędzia ręczne lub urządzenia mechaniczne.

            Rodzaj zastosowanych urządzeń zależy przede wszystkim od wielkości chlewni. W chlewniach małych obornik transportuje się taczkami lub wózkami, w chlewniach większych zaś przy pomocy szufli lub przenośników mechanicznych.

Środki techniczne

Widły z czterema zębami, przydatne są w pracach porządkowych. Tego typu narzędzia powinny być wykonane z nierdzewnej i polerowanej stali, co wydłuży żywotność narzędzia. Trzonek i rękojeść powinien być lekki, z zastosowaniem sprężystego drewna jesionowego. Narzędzia powinny być doskonale wyważone, co zwiększa wydajność pracy i zmniejsza bóle kręgosłupa. Bardzo dobrą wytrzymałość osiąga się dzięki głębokiemu osadzeniu trzonka w metalowej oprawie, zespolonej z częścią roboczą.

Ładowacze (rys. 1) eliminują wiele prac wykonywanych ręcznie. Jest wielu rolników, którzy wszystko, co trzeba wykonać łopatą lub widłami, wykonują ładowaczem. Możliwość szybkiej wymiany osprzętu roboczego umożliwia wykorzystanie go do różnorodnych prac. Ładowaczem można załadować obornik, okopowe, zboże, żwir, węgiel. Posłuży także do zgarniania śniegu i wykonywania prac ziemnych.