Roman Kołacz

Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu

Rola wody i pojenie świń

Woda stanowi 80% masy ciała nowo narodzonego prosięcia i około 53% masy ciała tucznika. Zwierzę może utracić praktycznie wszystkie zapasy tłuszczowe i około połowę swojego białka i wciąż pozostaje przy życiu. Utrata natomiast 10% wody może zakończyć się śmiercią.

Woda jest więc ilościowo najważniejszym składnikiem organizmu świni i nie jest ona w nim martwym płynem, ale dzięki swoim korzystnym właściwościom, jest aktywnym czynnikiem umożliwiającym biochemiczne i biofizyczne przemiany będące symptomem życia. Przemiany biochemiczne odbywają się bowiem tylko wtedy, gdy reagujące ze sobą drobiny znajdują się w roztworze, przy czym generalnym rozpuszczalnikiem organizmu jest woda. W organizmie jest ona rozmieszczona w dwu przestrzeniach: śródkomórkowej i pozakomórkowej. Woda pozakomórkowa to woda śródmiąższowa i transcelularna tzn. zawarta w świetle jelit, jamach opłucnowych, drogach żółciowych, trzustkowych, moczowych, w płynie mózgowo-rdzeniowym i płynach stawowych. Woda jest istotną częścią składową żywych komórek i występuje w nich w postaci biologicznie związanej. Woda jest równocześnie składnikiem i środowiskiem wewnętrznym komórek, w którym przebiegają wszelkie reakcje fizykochemiczne związane z przemianą materii. Przy zwiększonej ilości wody w komórkach wzmaga się dysocjacja elektrolityczna i przyswajanie substancji odżywczych, a z tym wiążą się procesy wzrostu i rozwoju, zarówno poszczególnych komórek, jak i całego organizmu. Organizm może przyswoić tylko te składniki pokarmowe, które są rozpuszczalne w wodzie. Jeżeli zaś pokarm w swojej pierwotnej formie jest nierozpuszczalny (np. tłuszcz), to jest poddany w przewodzie pokarmowym takiej przeróbce, aby uzyskał tę właściwość, dzięki której może być transportowany i wchłonięty przez półprzepuszczalne błony komórkowe. Z gospodarką wodną jest ściśle związana przemiana materii a szczególnie soli mineralnych, które rozpuszczone w wodzie regulują ciśnienie osmotyczne i mają podstawowe znaczenie w tworzeniu struktury komórek. Woda, jako czynnik elektrolityczny, utrzymuje w tkankach i płynach ustrojowych prawidłowe ciśnienie osmotyczne i równowagę kwasowo-zasadową Równowaga kwasowo-zasadowa jest jednym z głównych czynników chemicznej homeostazy organizmu, której zaburzenie prowadzi do choroby. Utrata anionów chloru prowadzi bowiem do zasadowicy, a utrata kationów sodu do kwasicy ustroju. Obecność soli kuchennej w organizmie sprzyja zatrzymywaniu wody. Natomiast sole potasu i wapnia sprzyjają raczej jej wydalaniu.