Roman Kołacz

Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu

Minimalne wymogi w zakresie transportu świń

Swobodny przepływ towarów i usług obowiązujący w Unii Europejskiej obejmuje również zwierzęta, które mogą być przewożone z jednego kraju członkowskiego do innego bez żadnych kontroli granicznych. Różne są też odległości transportowanych zwierząt np. świnie są transportowane z Holandii do rzeźni włoskich, francuskich czy hiszpańskich pokonując odległość ponad 1500 km a czas podróży osiąga 30-40 godzin.

Każdy transport zwierząt może wywołać u nich stres transportowy. Czynnikami stresogennymi w czasie transportu są: ruch pojazdu, hałas, wibracje, działanie sił odśrodkowych, zmiana warunków świetlnych, termiczno-wilgotnościowych, czasem głód i pragnienie, obce środowisko socjalne i nadmierne stłoczenie zwierząt. Bezpośrednie straty jakie zachodzą podczas transportu dotyczą upadków, które dla świń są szacowane dla transportu poniżej 8 godzin od 0,03 do 0,5 w różnych krajach Unii Europejskiej. Około 70% upadków zdarza się w ciężarówkach a pozostałe 30% po osiągnięciu celu transportu. Główne jednak straty jakie ponoszą przewoźnicy w wyniku stresu transportowego dotyczą pogorszenia jakości mięsa po uboju poprzez zwiększony odsetek występowania syndromu PSE i DFD. Te straty szacowane są na miliony euro.

Regulacje prawne dotyczące transportu zwierząt

Bazą dla większości dzisiejszych aktów prawnych dotyczących dobrostanu zwierząt podczas transportu jest Europejska Konwencja Ochrony Zwierząt podczas Transportu Międzynarodowego. Konwencja ta została przyjęta przez Radę Europy 13 grudnia 1968 roku. Powyższą Konwencję stosuje się tylko do transportu międzynarodowego. Konwencją tą objęty jest transport wszystkich zwierząt gospodarskich (bydło, owce, konie, świnie, krowy, drób, króliki), domowych (psy, koty) oraz innych ssaków, ptaków oraz zwierząt kręgowych zimnokrwistych. Ta Konwencja nie obejmuje transportu indywidualnego zwierząt przez osobę, która jest odpowiedzialna za zwierzę w czasie transportu oraz transportu zwierząt domowych towarzyszących właścicielowi w jego prywatnej podróży. Konwencja ta została podpisana przez UE jako instytucję oraz prawie przez wszystkie państwa członkowskie UE..

Do najważniejszych aktualnych aktów prawnych Unii Europejskiej związanych z zapewnieniem dobrostanu zwierząt podczas transportu należą:

•          Rozporządzenie Rady (EC) NR 1/2005z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie ochrony zwierząt podczas transportu i związanych z tym działań oraz zmieniające dyrektywy 64/432/EWG i 93/119/WE oraz rozporządzenie (WE) nr 1255/97.

•          Rozporządzenie Rady 1255/97 dotyczące kryteriów wspólnoty dla punktów postoju uzupełniające plan podróży określony w aneksie do Dyr. 91/628.

Warunki transportu zwierząt regulowane są w Polsce następującymi aktami prawnymi: USTAWA z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt. (Dz. U. z dnia 23 września 1997 r.) z ostatnią nowelizacją w 2009 r. (Dz. U. z 2009 r. Nr 79, poz. 668)

Wymienione przepisy UE nie obejmują swymi przepisami tych transportów, które:

•          nie mają charakteru handlowego,

•          dotyczą pojedynczego zwierzęcia towarzyszącego osobie fizycznej, która ponosi za nie odpowiedzialność podczas transportu,

•          trasa transportu nie przekracza 50 km,

•          zwierzęta transportowane są przez hodowców lub osoby prowadzące chów zwierząt używających własnych pojazdów rolniczych lub innych środków transportu, a transport ten nie ma celu komercyjnego.