Mariusz Soszka

Instytut Żywienia Zwierząt i Bromatologii

Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie

Znaczenie rozdrobnienia surowców paszowych

Traktowanie świni jako zwierzęcia wszystkożernego w obecnym czasie stanowi mit lub funkcjonuje w gospodarstwach, w których świnie chowa się hobbystycznie. Producenci świń, którzy poważnie podchodzą do chowu doskonale wiedzą, że zarówno budowa, jak i czynności układu pokarmowego świń narzucają konieczność odpowiedniego doboru pasz, które dodatkowo muszą być odpowiednio przyrządzone i podane w ilościach odpowiadających pojemności przewodu pokarmowego i zaspokajających potrzeby pokarmowe tych zwierząt.

Podstawowymi komponentami wchodzącymi w skład mieszanek dla świń są zboża, śruty poekstrakcyjne i rośliny strączkowe. Wszystkie te komponenty paszowe mają podobną budowę morfologiczną, na którą składają się 3 części tj. okrywa owocowo-nasienna, bielmo (endosperm) oraz zarodek. Zewnętrzna część okrywy owocowo-nasiennej zbudowana jest z warstwy komórek wysyconych głównie ligniną i elementami wchodzącymi w skład ścian komórkowych, pod nią znajdują się białko i składniki mineralne. Najbardziej wartościowym składnikiem ziarniaka jest bielmo, złożone w zewnętrznej części z dużej ilości białek oraz niewielkiej ilości tłuszczów, witamin, barwników (warstwa aleuronowa) i skrobi (stanowiącej warstwę wewnętrzną).

W wypukłej grzbietowej części ziarniaka usytuowany jest zarodek, którego główną część stanowi tłuszcz oraz białko. Specyficzna struktura chemiczna okrywy owocowo-nasiennej, oporna na działanie enzymów trawiennych, sprawia, że ziarniaki nie poddane rozdrobnieniu praktycznie nie są trawione w przewodzie pokarmowym świni, ponieważ utrudniony jest lub wręcz uniemożliwiony dostęp soków żołądkowych i enzymów. Dopiero po rozdrobnieniu, zgnieceniu lub roztarciu ziarno może być wykorzystane przez zwierzęta.

Świnie jedzą łapczywie, miażdżąc, ale prawie nie rozcierając pokarmu i szybko połykają pobierane porcje. To zmusza do podawania paszy w formie rozdrobnionej. Nierozdrobnione kawałki lub kęsy paszy połykane przez zwierzę mogą nie tylko stanowić niebezpieczeństwo zadławienia, ale również zbyt długo zalegać w żołądku, co wpływa na spowolnienie procesu trawienia.