Krzysztof Lipiński

Katedra Żywienia Zwierząt i Paszoznawstwa

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Efektywność preparatów enzymatycznych w żywieniu świń Cz. I

Zadaniem racjonalnego żywienia zwierząt jest uzyskanie maksymalnego wyniku produkcyjnego, ale również zachowanie dobrego stanu zdrowotnego poprzez korzystny wpływ na przewód pokarmowy, przemianę materii i stymulowanie układu odpornościowego.

W intensywnym żywieniu, szczególnie wysokowydajnych ras zwierząt, obok energii i białka duże znaczenie mają witaminy i składniki mineralne. W żywieniu zwierząt coraz większą rolę odgrywają również specyficzne substancje zawarte w surowcach pochodzenia naturalnego oraz cała grupa tzw. dodatków paszowych.

Dodatki paszowe stosowane w żywieniu świń mają na celu zwiększenie produkcyjności, zdrowotności, poprawę walorów dietetycznych mięsa wieprzowego i warunków utrzymania zwierząt oraz zmniejszanie emisji związków azotu i fosforu do środowiska. 

Istotnym zagadnieniem w żywieniu trzody chlewnej jest poziom energii w dawkach pokarmowych. Wartość energetyczną dawek można łatwo zwiększyć przez wprowadzenie dodatku tłuszczu. Innym sposobem dowartościowania energetycznego dawek pokarmowych jest stosowanie różnych dodatków paszowych. Jedną z powszechnie stosowanych grup dodatków są enzymy paszowe.

Wyniki licznych badań dowodzą, że wykorzystanie enzymów w żywieniu zwierząt monogastrycznych, umożliwia zwiększenie strawności składników pokarmowych, co wpływa na podniesienie poziomu energii w mieszankach paszowych. Są one również użyteczne w eliminacji związków antyżywieniowych niepożądanych w dawkach pokarmowych. Ze względu na niewystarczającą sekrecję enzymów trawiennych rozwijającego się przewodu pokarmowego oraz słabo rozwiniętą mikroflorę wspomagającą procesy trawienne, najbardziej uzasadnione i efektywne jest stosowanie enzymów paszowych u prosiąt. Jednakże również u dorosłych świń, szczególnie w intensywnej produkcji zwierzęcej oraz w warunkach stosowania pasz charakteryzujących się mniejszą dostępnością składników pokarmowych, stosowanie preparatów enzymatycznych znajduje uzasadnienie.

Enzymy paszowe stosowane w żywieniu świń są ukierunkowane na różne materiały paszowe i związane z nimi związki antyżywieniowe. Podstawową grupę preparatów enzymatycznych stanowią tzw. „enzymy zbożowe” stosowane w dawkach z dużym udziałem określonego typu zbóż. Inną grupę stanowią preparaty enzymatyczne poprawiające strawność składników pokarmowych wysokobiałkowych materiałów paszowych. Fitazy są kolejną grupą enzymów, których celem jest zwiększenie dostępności fosforu z materiałów paszowych pochodzenia roślinnego.