Zygmunt Pejsak

Państwowy Instytut Weterynaryjny – Państwowy Instytut Badawczy w Puławach

Zasady zwalczania pleuropneumonii świń

Notatki z konferencji w Puławach „Wykorzystywanie osiągnięć naukowych w praktyce – warunek konkurencyjnej produkcji trzody chlewnej” cz. IV

Jednym z głównych wykładowców na konferencji był Profesor Dominiek Maes z Wydziału Medycyny Weterynaryjnej w Ghent – Gandawa (Belgia). Uniwersytet w Gandawie jest jednym z najstarszych Uniwersytetów w Europie. W świecie weterynaryjnym uznawany jest jako jedna z najlepszych uczelni w Europie.

Pan Profesor Dominiek Maes, jest wybitnym pracownikiem naukowym mającym bardzo dobre kontakty z lekarzami weterynarii, ale także z producentami trzody chlewnej. Od wielu lat zajmuje się chorobami układu oddechowego i co ciekawe patologią rozrodu u tego gatunku zwierząt. Warto dodać, że aktualnie Profesor Maes jest przewodniczącym Europejskiego Stowarzyszenia Lekarzy Weterynarii Specjalistów Chorób Świń (European College of Swine Health Management).

Referat Profesora Maesa poświęcony był epidemiologii i zasadom zwalczania pleuropneumonii świń. Na początku stwierdził on, że pleuropneumonia jest aktualnie jedną z najważniejszych z ekonomicznego punktu widzenia chorób świń.

Chociaż niektóre serotypy są dominujące w poszczególnych krajach, zdarzają się sytuacje, gdy w tym samym kraju występuje kilka z nich. Różne serotypy mogą również występować w obrębie stada lub nawet u tego samego osobnika.

Główną drogą zakażenia jest bezpośredni kontakt między zwierzętami, może do niego dojść przede wszystkim drogą kropelkową na niewielkie odległości. Do zakażeń między stadami dochodzi poprzez wprowadzanie zwierząt nosicieli do stad wolnych od choroby. Różne badania wykazały, że Actinobacillus pleuropneumoniae jest przenoszona na krótkich dystansach wraz z aerozolem. Transmisja powietrzna pomiędzy blisko położonymi stadami trzody chlewnej jest możliwa, ale zdarza się rzadko. Przemieszczanie i mieszanie świń zwiększa ryzyko wystąpienia pleuropneumonii. Przenoszenie bakterii przez małe gryzonie i ptaki jest wątpliwe, nie uważa się więc tej drogi za istotną. Drobnoustrój krótko przeżywa w środowisku. Otoczony śluzem lub innymi substancjami organicznymi, może przetrwać kilka dni (nawet tydzień), a w czystej wodzie w temperaturze 4°C – do 30 dni.

Ostatnio przeprowadzono szerokie badanie przekrojowe w celu określenia czynników występujących na poziomie stada, które mogą mieć wpływ na występowanie i nasilenie zmian zapalnych opłucnej u świń, obserwowanych w rzeźni. Do określenia zaawansowania zmian zapalnych opłucnej Profesor Maes zastosował w ocenie przyczyn występowania pleuropneumonii System Oceny Zmian Zapalnych Opłucnej w Rzeźni (Slaughterhouse Pleurisy Evaluation System, SPES). W tym systemie, opierającym się na punktacji, zmiany chorobowe opłucnej mogą się wahać od 0 (brak zmian) do 4 (poważne, rozległe zmiany dwustronne, gdzie notuje się > 1-3 dotkniętych zmianami płatów przeponowych). Zmiany określane w punktacji jako 2, 3 i 4 są konsekwencją wystąpienia zakażenia spowodowanego A. pleuropneumoniae. Średnio na 63% próbek krwi serodododatnich w kierunku A. pleuropneumoniae, 21% świń badanych w rzeźni miało zmiany wskazujące na zapalenie opłucnej (ocena SPES: > 1). Analiza wielu zmiennych wykazała, że w odniesieniu do punktowego wyniku badania metodą SPES, wskazującego na występowanie zapalenia opłucnej, dodatni wynik serologiczny Actinobacillus pleuropneumoniae (P = 0,001) i Mycoplasma hyopneumoniae (P = 0,018) oraz liczba świń w kojcach w odchowalni (P = 0,023) były ze sobą istotnie powiązane, natomiast brak było takiej korelacji ze zmianami zapalnymi przy innym parametrze – średniej wieku odsadzenia (p = 0,001).