Zygmunt Pejsak
Państwowy Instytut Weterynaryjny – Państwowy Instytut Badawczy w Puławach
Przyczyny gwałtownego spadku pogłowia trzody chlewnej w Polsce
W roku 2011 pogłowie trzody chlewnej w Polsce spadło do poziomu najniższego od roku 1964. Jak wskazują na to dane GUS, pod koniec lipca 2011 pogłowie trzody wynosiło w Polsce 13 508 500 świń. W ciągu 12 miesięcy od lipca 2010 do lipca 2011 liczba świń zmniejszyła się o ponad 9% czyli o około 1 357 000 osobników. W tym samym czasie stado podstawowe loch „skurczyło” się o prawie 220 000 samic, czyli o 15,7%. Liczba loch w lipcu 2011 wynosiła 1 177 300. Warto wspomnieć, że jeszcze 5 lat wcześniej – w roku 2006 – stado podstawowe loch w naszym kraju liczyło więcej niż 1,8 mln samic.
W okresie roku 2010 – 2011 spadła liczebność wszystkich grup wiekowych i technologicznych świń. Porównanie spadków w zakresie liczby świń w gospodarstwach prywatnych i w sektorze publicznym wskazuje, że szybciej spadało pogłowie zwierząt w chlewniach prywatnych. Wskaźnik spadku w tym sektorze wyniósł 9,2% natomiast w sektorze publicznym 5,2%.
Można stwierdzić, że stałą tendencję w zakresie spadku pogłowia trzody chlewnej obserwuje się w naszym kraju od roku 2006. Jakkolwiek tendencja jest stała, to na przestrzeni ostatnich 5 lat zarejestrowano kilka wyraźnych „tąpnięć”. Pierwsze stwierdzono w okresie 2007/2008 roku a drugie na przełomie 2010/2011.
Spadek pogłowia świń obserwuje się od kilku lat praktycznie we wszystkich województwach. W roku 2011 uwidoczniono go w 14 województwach. Największy spadek odnotowano w woj. małopolskim – ponad 21,6% i lubuskim 21%. Warto dodać, że również w UE ubój trzody chlewnej w 2010 był niższy niż w 2009.
Interesujące wnioski, dotyczące mających miejsce istotnych zmian strukturalnych w chowie świń w Polsce, wyciągnąć można z analizy oficjalnych danych zaprezentowanych w ostatnio wydanym roczniku GUS przedstawiającym wyniki powszechnego spisu rolnego z roku 2010 (GUS, 2011). Z opracowania tego wynika, że w 2010 roku chów i hodowlę świń prowadzono w 397 700 gospodarstwach (w roku 2002 w 760 600 chlewniach); spadek liczby hodowców lub producentów o 52%. Chowem prosiąt (stada loch) zajmowało się w roku 2010 – 251 900 gospodarstw (w 2002 – 452 300 gospodarstw); spadek liczby tego typu chlewni w omawianym okresie sięgnął 55%.
