lek. wet. Paweł Wróbel

Specjalista Chorób Trzody Chlewnej i Rozrodu Zwierząt

Zmiany patologiczne w obrębie racic stada podstawowego - część I

Świnia domowa jest zwierzęciem parzystokopytnym tj. ich kończyna zakończona jest parzystą liczbą palców, które przyjmują formę racic. Racice pełnią głównie funkcję ochronną dla głębiej położonych tkanek końcowej części nogi wchodzącej w bezpośredni kontakt z podłożem.

W nowoczesnym, intensywnym chowie trzody chlewnej, zwierzęta narażone są na powstawanie wielu zmian patologicznych w obrębie kończyn w tym również w obrębie racic. Ze względu na fakt, że na fermach trzody chlewnej najdłużej utrzymywane są lochy (kilka do kilkunastu cykli) to właśnie ta grupa technologiczna zwierząt jest najbardziej podatna na powstawanie problemów narządu ruchu.

Mechanika ruchu świń – rozkład ciężaru ciała

Obserwacje przeprowadzone w rzeźni, pomiar długości racic oraz dokładna analiza dotycząca rozkładu ciężaru ciała na poszczególne nogi u loch ujawniły, że racice są podobnej wielkości a masa ciała rozłożona jest bardzo równomiernie, jeśli chodzi o racice przednich nóg, natomiast racice nóg tylnych wykazują pewne różnice dotyczące działających na nie obciążeń. Raciczka tylna boczna-zewnętrzna jest większa niż przyśrodkowa-wewnętrzna i podlega większym naciskom – przenosi większy ciężar masy ciała. Taka sytuacja ma swoje następstwa w:

wyglądzie racic tylnych nóg, ponieważ piętka tylnej racicy bocznej-zewnętrznej ma tendencję do rozrostu co może sprawić wrażenie, że przyśrodkowa-wewnętrzna racica tylna uległa zanikowi, co prawdą nie jest,

podatności na urazy mechaniczne poszczególnych raciczek kończyn przednich i tylnych.

Róg racicowy

Róg racicowy jest wytworem skóry, osłania głębsze struktury palca oraz nadaje racicy odpowiednią sztywność-twardość. Poszczególne elementy anatomiczne racicy pokryte są rogiem o różnej twardości. Najtwardszy róg pokrywa ścianę racicy, potem w kolejności (twardości): podeszwę, piętkę, wał koronowy, natomiast najdelikatniejszą strukturą rogową jest linia biała.

Zmiany patologiczne rogu racicowego mogą przybierać postać:

w obrębie ściany: szczelin poziomych i pionowych, pęknięć głównie na przejściu ściany w podeszwę, wybroczyn widocznych na ścianie racicy, przerostu rogu racicowego,

w obrębie podeszwy to głównie szczeliny i pęknięcia rogu,

w obrębie piętki spotykamy głównie pęknięcia oraz nadżerki rogu,

w obrębie wału koronowego wybroczyn, krwawień, wysięku zapalnego, często widocznego w postaci silnego zabrudzenia na linii przejścia skóry nogi i racicy,

w obrębie linii białej: krwawień, rozwarstwień, głównie na granicy ściana/piętka lub podeszwa/piętka racicowa.