lek. wet. Paweł Wróbel

Specjalista Chorób Trzody Chlewnej i Rozrodu Zwierząt

Wypadanie narządów rodnych i odbytu u świń

Obecnie preferowany wysokonakładowy i wysokowydajny, tj. intensywny chów świń, wymaga od producentów „precyzyjnego” sterowania produkcją trzody chlewnej. Dodatkowo, wzrost wymagań żywieniowych zwierząt, którym należy sprostać oraz konieczność zapewnienia odpowiednich warunków dobrostanu przez „okrągły” rok, stwarza w warunkach praktycznych powstawanie ogromnej liczby kombinacji różnych czynników prowadzących do potencjalnych problemów. Do takich wieloczynnikowych problemów – anomalii u świń można zaliczyć wypadanie narządów rodnych oraz odbytu.

Wypadanie pochwy/macicy

Według dostępnych danych statystycznych problem wypadania narządów rodnych dotyczy mniej niż 0,5% świń. Najbardziej narażoną na tego typu zaburzenie grupą wiekową świń są lochy. Udowodniono, że większość przypadków wypadania wspominanych narządów przypada na około 2-4 godzin po porodzie, ale czasami odnotowuje się przypadki wypadania pochwy i/lub macicy po 24 h od zakończenia akcji porodowej. W praktyce terenowej wypadanie narządów rodnych u świń dotyczy zwykle pochwy. Wypadnięcie macicy z kolei może dotyczyć jednego rogu lub obu rogów a rokowanie w takiej sytuacji jest znacznie gorsze niż w przypadku wypadnięcia tylko pochwy.

Główne czynniki predysponujące do wypadania narządów rodnych

a) czynniki od strony samego zwierzęcia

- nadmierne skurcze porodowe i nadciągnięcie więzadeł – nadmierne skurcze mięśni macicy i /lub pochwy, jeśli trwają wystarczająco długo, mogą doprowadzić do następowego wypadania organów rodnych. Ciągła i intensywna praca mięśniówki oraz, co bardzo ważne, aparatu zawieszającego organy rodne w jamie brzusznej oraz w przestrzeni miednicy, doprowadza zwykle do częściowego – odcinkowego osłabienia mięśni, wpochwienia się i nadciągnięcia poszczególnych elementów układu zawieszającego organy rodne. Wpochwienie się organu rurowego (np. macica, pochwa, jelito) można wyobrazić sobie jak składanie wędki teleskopowej, gdzie jeden element wchodzi w drugi. Ze względu jednak na fakt, że struktura narządów rurowych jest ciągła, tj. narządy te nie składają się tak jak wędka teleskopowa z oddzielnych, luźno połączonych ze sobą elementów o różnej średnicy, dlatego też w tym przypadku wpochwienie się jednej części w drugą prowadzi – w miejscu wpochwienia – do ucisku naczyń krwionośnych, niedokrwienia danego obszaru tkanek i ich martwicy. Do nadmiernych skurczów dróg rodnych predysponuje głównie ciężki poród z przyczynami od strony:

płodu np. zbyt duże prosięta, nieprawidłowe ułożenie prosiąt w drogach rodnych,

matki np. wąska miednica, krzywica kości miednicy czy zatwardzenie.

Ale!!! co należy sobie uświadomić, również podawanie „pospolitych leków” takich jak np. oksytocyny.