Marek Marczak

Stacja Unasieniania Loch w Legnicy

Mazowieckie Centrum Hodowli i Rozrodu Zwierząt Sp . z o.o. w Łowiczu

Produkcja nasienia, zasady wprowadzania nasienia do obrotu

Śledząc prasę branżową, nie da nie ulec się wrażeniu, że coraz więcej uwagi poświęcamy męskiej populacji trzody chlewnej, szczególnie tej wykorzystywanej inseminacyjnie.

Inseminacja odrywa najważniejszą rolę spośród biotechnik stosowanych w rozrodzie zwierząt gospodarskich, o czym świadczy fakt, że objętych jest nią prawie 90% krów i ponad 50% loch populacji stada podstawowego. Liczby te przesądzają o jej ogromnym znaczeniu praktycznym (ułatwienie organizacji rozrodu poprzez tworzenie grup technologicznych), inseminacja niesie również za sobą korzyści ekonomiczne wynikające przede wszystkim z optymalizacji wykorzystania nasienia knurów stacyjnych.

To budujące, że dostrzegamy jak ważną rolę w produkcji zwierzęcej odgrywa rozpłodnik (knur), który przecież stanowi połowę wartości stada, bynajmniej w kontekście przekazywanej informacji genetycznej. Można by zaryzykować stwierdzenie, iż wpływ knura na wyniki produkcyjne, a przede wszystkim hodowlane jest większy niż lochy, mierząc to ilością uzyskiwanego po nim potomstwa. Oczywiście jest to pewnego rodzaju skrót myślowy i uproszczenie, ponieważ finalnie jego rola jest zdecydowanie mniejsza niż udział lochy w realizowanym przedsięwzięciu, a przede wszystkim w aspekcie efektów produkcyjnych (liczba żywo urodzonych prosiąt, liczba prosiąt odsadzonych, liczba dni jałowienia itd.).

To efektywne wykorzystanie ejakulatów knurów stacyjnych, o którym pisałem wyżej, daje producentom możliwość (co jest bardzo ważnym argumentem szczególnie w przypadku chlewni prowadzących remont stada w oparciu o loszki produkowane we własnym gospodarstwie) zakupu znakomitej genetyki bez konieczności jednoczesnego wydatku kilku, a czasem nawet kilkunastu tysięcy złotych na zakup knura. Kupowane do stacji rozpłodniki poddawane są selekcji wynikającej z realizowanego przez każda stację, czy jak kto to woli centrum eksploatacji knurów, programu oceny i selekcji knurów. Na rozpłodniki inseminacyjne wybierane są osobniki najlepsze, zaryzykowałbym stwierdzenie wybitne, w reprezentowanej przez siebie rasie czy linii, pod względem cech oceny przyżyciowej oraz oceny stacyjnej ojca lub rodzeństwa i oceny użytkowości rozpłodowej matki.

W związku z tym, że pozyskiwanie ejakulatów od knurów przez bardzo wielu właścicieli gospodarstw wielkotowarowych, i nie tylko, uważane jest za nieskomplikowany proces, naturalną konsekwencją było uruchamianie przyfermowych laboratoriów produkcji nasienia. Czynnikiem determinującym taką decyzję najczęściej była chęć ograniczenia kosztów związanych z zakupem dawek inseminacyjnych w profesjonalnych Stacjach Unasieniania Loch. Gdyby rozpatrywać ten temat tylko w kontekście bezpośrednich kosztów produkcji dawki inseminacyjnej, sprawa nie podlegałaby dyskusji. Zestawiając ze sobą korzyści z konsekwencjami, kwestia ta nie wydaje się już tak do końca oczywista. Bowiem koszt utrzymania lochy, która z powodu zainseminowania jej niskiej jakości nasieniem powtórzy ruję po 21 dniach to ponad 100 złotych. Musimy pamiętać jak dużymi konsekwencjami obarczone są decyzje osób czy też firm, jak na przykład Mazowieckie Centrum Hodowli i Rozrodu Zwierząt, zajmujących się pozyskiwaniem i obróbką ejakulatów knurów, mając na uwadze fakt, iż z jednego ejakulatu uzyskujemy średnio 20-30 dawek inseminacyjnych. Taka ilość porcji daje nam możliwość skutecznego zainseminowania 10-15 loch lub uzyskania takiej samej ilości „powtórek” powstałych w wyniku popełnionych błędów w czasie obróbki pozyskanego ejakulatu. W tej konkretnej sytuacji profesjonalizm firm zajmujących się produkcją nasienia knurów jest wartością zmaterializowaną, którą możemy wyrazić za pomocą konkretnych liczb, w moim rozumieniu wartą wydania tych pieniędzy.