Skróty wybranych artykułów z „Trzody Chlewnej” nr 09/2013

WYWIAD: Analiza chemiczna paszy podstawą prawidłowego żywienia świń cz. 1

Pasza stanowi największy koszt w chowie zwierząt. Nie trzeba zatem nikogo przekonywać, że prawidłowo ułożona dawka pokarmowa nie tylko pozwala na żywienie zwierząt zgodnie z ich zapotrzebowaniem w aktualnym okresie fizjologicznym, ale także na doskonałe zbilansowanie składników, co prowadzi do oszczędności zarówno komponentów, jak i środowiska.

Do bilansowania pasz często wykorzystywane są programy komputerowe, które mają w pamięci zapisany skład chemiczny wielu komponentów, w innych natomiast przypadkach trzeba samodzielnie wprowadzić takie dane. Źródłem danych mogą być tabele wartości pokarmowej pasz (znaleźć je można w normach żywienia zwierząt, książkach i podręcznikach dotyczących pasz i żywienia lub też w internecie), a także analiza chemiczna wykonana w laboratorium. Aby uzyskać mieszankę pełnoporcjową o pożądanych parametrach, należy poznać skład chemiczny poszczególnych surowców. Analiza chemiczna paszy jest, zatem podstawowym źródłem informacji o jej wartości pokarmowej.

Dane tabelaryczne (w książkach i w programach komputerowych) przedstawiają zwykle średni skład chemiczny danego komponentu, np. ziarna zbóż, wywarów czy roślin okopowych. Jednakże zawartość składników, a szczególnie suchej masy, białka, włókna i związków mineralnych w znacznym stopniu zależy od odmiany roślin, pory zbioru, przebiegu wegetacji i składu gleby. Różnice w zawartości tych składników mogą sięgać (in plus albo in minus) nawet kilkudziesięciu procent! Dane tabelaryczne w przybliżeniu (czasem bardzo dużym!) umożliwiają, co prawda, bilansowanie pasz, jednakże zbadanie rzeczywistej zawartości wybranych składników zapewnia najbardziej prawidłowe zbilansowanie dawki. Nie oznacza to wcale, że musimy znać pełny skład chemiczny każdego z komponentów!

Do właściwego bilansowania dawek i mieszanek dla świń w praktyce wystarczy wprowadzenie takich danych, jak zawartość: suchej masy, białka ogólnego, lizyny, metioniny, treoniny, tryptofanu, włókna, wapnia, fosforu i sodu. Programy komputerowe umożliwiają także przeliczenie energii metabolicznej na podstawie składu chemicznego komponentu (komponentów). Pełna analiza związków mineralnych i witamin, choć są to związki niezbędne dla każdego organizmu, generuje niepotrzebne koszty. Związki mineralne i witaminy są powszechnie suplementowane w postaci premiksów mineralno-witaminowych, co w pełni zabezpiecza zapotrzebowanie zwierząt. Makroelementy, jak wapń, fosfor i sód, są natomiast uzupełniane przez dodatek fosforanów, kredy i soli pastewnej, których skład jest względnie stały.