Zygmunt Pejsak
Uniwersyteckie Centrum Medycyny Weterynaryjnej UJ-UR w Krakowie

Siedem lat ASF w Polsce – czego się nauczyliśmy

W lutym bieżącego roku minęło 7 lat od stwierdzenia pierwszego przypadku afrykańskiego pomoru świń (ASF) w Polsce, co miało miejsce 14 lutego 2014 r. w odległości około 10 km od granicy z Białorusią, w okolicy miejscowości Grzybowszczyzna (pow. sokólski, woj. podlaskie). Znaleziono tam tego dnia padłego dzika, który leżał zamarznięty w wodzie.

Zwłoki dzika wydobyto spod warstwy lodu, a pobrane próbki wysłano do Państwowego Instytutu Weterynaryjnego – Państwowego Instytutu Badawczego (PIWet-PIB) w Puławach, gdzie 17.02.2014. stwierdzono obecność materiału genetycznego wirusa ASF (ASFV). Nie ma wątpliwości, że po raz pierwszy ASFV został zawleczony do Polski z Republiki Białorusi.

Od lutego 2014 roku do dziś (29.03.2021) stwierdzono w naszym kraju ponad 10922 przypadków ASF u dzików i 365 ognisk tej choroby u świń (ryc. 1).

Niestety, pomimo podejmowanych działań mających na celu eradykację ASF w kraju, liczba przypadków, a w ślad za tym liczba ognisk ASF w Polsce, dynamicznie rośnie, co uwidoczniło się szczególnie wyraźnie w okresie ostatnich lat. I tak liczba przypadków (przypadek = wystąpienie ASF u dzików) w kolejnych latach od roku 2014 do 29.03.2021 przedstawia się następująco: 30, 53, 80, 741, 2443, 2472, 4152, 919 przypadków. Podobnie rośnie liczba stwierdzonych w Polsce ognisk (ognisko = wystąpienie choroby u świń). Ich liczba od roku 2014 do października 2020 roku kształtowała się następująco: 2, 1, 20, 81, 109, 48, 103 ogniska ASF. W bieżącym roku pierwsze ognisko wyznaczone zostało 17.03.2021 r. w gospodarstwie, w którym utrzymywano 15938 świń, położonym w miejscowości Niedźwiady (gm. Świebodzin, pow. świebodziński, woj. lubuskie). Mimo tego można przyjąć tezę, iż ASF w populacji świń w Polsce oraz w Europie Centralnej jest chorobą sezonową, która ujawnia się z reguły w okresie od czerwca do końca września…