lek. wet. Paweł Wróbel
Specjalista Chorób Trzody Chlewnej i Rozrodu Zwierząt
Czynniki zakaźne wpływające na obniżoną liczbę prosiąt w miocie cz. 2 PRRSV
Nieznaną ówcześnie chorobę, przebiegającą z objawami ze strony układu rozrodczego i/lub oddechowego po raz pierwszy opisano w późnych latach 80. w Ameryce Północnej (1987-88 North Carolina, Iowa i Minnesota 89/90 Indiana). W zimie 1990/91 podobne objawy chorobowe odnotowano w Niemczech oraz Holandii. Intensywne badania laboratoryjne dowiodły, że za powstawanie choroby odpowiada wirus.
Pierwszy wyizolowany w Europie wirus nazwano od holenderskiego miasta, gdzie go wyizolowano – Leleystad (LV Lelystad Virus). W 1992 roku w Ameryce Północnej również wyizolowano wirus odpowiedzialny za podobne do europejskich objawów chorobowych i nazwano go ATTC VR-2332 (American Type Culture Collection VR-2332).
Badania porównawcze wirusów na obu kontynentach ujawniły duże różnice genetyczne pomiędzy nimi. Udowodniono, że wirusy europejski i amerykański dzielą tylko 60% wspólnych nukleotydów. Na tej podstawie wyróżniono dwa podstawowe typy wirusa –wirus typu 1, czyli wirus europejski PRRSV EU oraz wirus typu 2, czyli wirus amerykański PRRSV US
Zanim w 1992 roku w St. Paul w USA ustalono nazwę jednostki chorobowej na PRRS Porcine Reproductive and Respiratory Syndrome i nazwę wirusa ją wywołującą na PRRSV Porcine Reproductive and Respiratory Syndrome Virus nazywano ją między innymi – pig plague ’89 –świńską plagą ’89, Blue-Ear Disease – Chorobą Niebieskiego Ucha,Mystery Swine Disease – Tajemniczą Chorobą Świń, Swine Reproductive and Respiratory Syndrome (SRRS) – Syndrom Rozrodczo-Odechowy Świń, Swine Infertility and Respiratory Syndrome (SIRS) Syndrom Bezpłodności i Oddechowy Świń, Porcine Epidemic Abortion and Respiratory Syndrome (PEARS) Syndrom Epidemicznych Poronień i Oddechowy Świń itp.
Pochodzenie wirusa PRRSV jest do tej pory niejasne. Uważa się, że świński PRRSV wyewoluował z mysiego wirusa LDV, pomimo faktu, że PRRSV nie zaraża myszy, a u świń nie wyizolowano mysiego wirusa LDV. Opisanie po raz pierwszy przypadków wybuchu PRRS w późnych latach 80. ubiegłego wieku w USA i na początku lat 90. w Europie nie oznacza, że wirus nie był obecny w populacji świń już wcześniej. Badania próbek archiwalnych krwi świń potwierdziły obecność przeciwciał przeciwko PRRSV już w roku 1988 we Wschodnich Niemczech i 1979 roku w Kanadzie. Przyjmuje się, że wirus typu 1, tj. PRRSV EU pochodzi ze wschodu Europy i uległ rozprzestrzenieniu w kierunku zachodnim w późnych latach 80., co związane było ze wzrostem handlu między tymi częściami Europy. Pochodzenie wirusa typu 2, tj. PRRSV US nie jest do końca znane, jedna z hipotez głosi, że wirus US pochodzi jednak z Europy i dotarł do USA wraz z importem dzików, który miał miejsce w roku 1912, a różnice genetyczne pomiędzy oboma typami wirusów EU i US wynikają z późniejszej, długotrwałej izolacji obu szczepów i odmiennej ewolucji na każdym z kontynentów. Dotychczas sądzono, że wirus typu 2, tj. PRRSV US, jest znacznie bardziej zróżnicowany (większa ilość różnych szczepów wirusa) niż wirus typu 1, tj. PRRSV EU. Badania profesora Stadejka udowodniły jednak, że „bogactwo” wirusa europejskiego jest znacznie bardziej okazałe niż „amerykańskiego kuzyna”.
